Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Side 50

32
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Margt reynir Þorgeir í víkingaliði
sem hann hafði ekki dreymt um
við kné móður sinnar. Hann vill
ekki henda börn á spjótsoddum sem
aðrir víkingar, honum þykir það
undur þegar skáld lofa sigur, sem
í raun og veru var argasti ósigur,
það væri þá háð en ekki lof kvað
Snorri, en Halldór eignar þetta
veraldarvizku skálda er verða að
klóra kongum bringu sem rökkum.
Ekki vildi Þorgeir skírast sem
aðrir víkingar er ganga á mála hjá
Rúðujarli, og ekki rennur hann
undan sem aðrir undan Rúðu-
bændum, heldur lætur þá vinna á
sér ógöfugan sigur með bareflum.
Kona nokkur bergur honum og vill
taka hann sér í manns stað, og er
hann neitar því er hann rekinn og
hrakinn öfugur brott af landinu.
Þau verða endalok Þorgeirs að
Ólafur konungur sendir hann for-
sendingu til íslands að drepa óvini
sína og fellur hann loks fyrir þeim
Butralda og Lús-Odda, er senda
höfuð hans Þormóði til að minna
hann á skyldu sína.
Eftir það hefur Þormóður ekki
frið hjá konu sinni þeirri góðu, en
fer til Grænlands að elta banamenn
Þorgeirs. Þar hittir hann Kolbrúnu,
og lendir alla leið norður fyrir
mannheim í tröllahendur eða Skræl-
ingja. Þeir lifa í vellystingum
praktuglega í ísunum, en eru svo
illa siðaðir að þeir kunna ekki að
drepa óvini sína heldur halda þá
eins vel eða betur en sína eigin
menn, en konur þeirra leggja gest-
ina í sæng hjá sér og hjúkra þeim.
Er þetta einn af forkostulegustu
köflum bókar þar sem þessir tveir
siðir mætast: hetjuskapur norrænna
manna og kommúnismi Skrælingja.
Margt fleira er athyglisvert í bók-
inni til dæmis fundur þeirra skáld-
anna í Noregi Þórmóðs og Sighvats.
Sighvatur er veraldarvanur og al-
veg laus við hetjurómantík Þor-
móðs. Ummæli Sighvats um land-
stjórnarmenn eiga eflaust við menn
tuttugustu aldar.
Órlög fóstbræðranna tveggja eru
bæði harmsöguleg: Þorgeirs vegna
þess að hann, hetjan, er veginn af
flækingum sem engin hefnd væri í
þótt næðist, enda náði Þormóður
þeim ekki. örlög skáldsins eru eigi
síður harmsöguleg, því þegar Ólafur
Haraldsson vill loks hlýða kvæði
hans, þessu kvæði sem skáldið
„keypti við sælu sinni, sól og dætr-
um sínum, tungli og stjörnu; og
við fríðleik sjálfs sín og heilsu,
hendi og fæti, hári og tönn; og loks
ástkonu sinni sjálfri, er byggk
undirdjúpin og geymir fjöregg
hans“, þá hefur honum virzt ólafur
konungur svo ókempulega vaxinn,
að hann kemur þá eigi lengur fyrir
sig kvæði sínu og haltrar brott.
Margt er hér enn ótalið skemmti-
legt af því sem Halldór hefur sam-
ansett um kirkju og klerka í bók
þessari. Þar með er skírn víkinga i
Rúðu, bréf kirkjuhöfðingja til
Rúðujarla, leyfi kirkjunnar til þesS
að brenna kirkjuna í Hjartrósarbý,
vígsla Grímkels byskups á torgi i
Rúðu aftan við hestrassa og innan
um kálkrist og unjan, framin af
flökkubyskupum ermskum, og síð-
ast en eigi sízt för Grímkels byskups
af Noregi til Róms í gerfi fátaeks
flökkumunks með norskan gamalosi