Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Page 93

henry goddard leach
75
sinni við Harvard og tók að sér
ritaraembætti hins nýja félags.
Áhugi Dr. Leach fyrir stefnuskrá
Á. S. F. var aldrei neinn áróður,
heldur hjartans sannfæring. Hann
sagði í orði kveðnu: „siðmenning
Norðurlanda er á háu stigi, þar er
eðlileg samstilling hyggjuvits, fag-
urfræði og þeirrar hagkvæmu
þekkingar, sem daglegt líf útheimt-
lr- Þetta skilur Bandaríkjafólk svo
vel. Þessar þjóðir ættu að kynnast
nánar. Hin nýja félagsstofnun á að
verða milliliður í víðtækri og fjöl-
þættri kynningu þeirra og sam-
skiptum.“ — Hugsjónir hans um
stefnu og starfsmöguleika voru frá
uPphafi tengdar við menning og
bókmenntir, — grundvallaðar á
skilningi og vináttu fólksins, sem
hér átti hlut að máli. Hugmyndin
Var ný, og útheimti þrotlausa um-
yggju, — fundahöld, ferðalög,
yrirlestra og ritgerðir. — Hér vant-
aði hækur um Norðurlönd. Þær
varð að þýða, semja og gefa út.
unarit var ómissandi. Árið 1913
vai byrjað á útgáfu American
candinavian Review, sem var
raman af mánaðarrit. Frá upphafi
vaga flutti það vandaðar ritgerðir,
® aldsögur og ljóð. Þar að auki
retta-ágrip frá Norðurlöndum, og
Y irlit yfir starfsemi A. S. F. Nú er
' S. R. ársfjórðungsrit, og er að
lnna á merkustu bókasöfnum víða
Urn heim. — En fréttir af starfi
' S- F. fá áskrifendur ritsins í
^ablaðinu SCAN, sem kemur út
anagariega £)r> hefur frá
* ^rsta lagt A. S. R. til mesta
J° da af ritgerðum. Hér kom til
^reina sívaxandi þekking hans á
Candinavíu, og áhuginn sem aldrei
dofnaði. — Þá gætti þess ekki síður
1 bókaútgáfu félagsins. Það er orðið
álitlegt safn af þýddum og frum-
sömdum bókum, sem þar er komið
út á ensku til fróðleiks um menn-
ingu Norðurlanda og sögu. — ísland
er þar talsvert áberandi. Árið 1954
kom t. d. út ný þýðing á Njáls sögu,
hin vandaðasta bók. — A Pageani of
Old Scandinavia (1946) er merkilegt
safn af þýðingum úr fornbók-
menntum Norðurlanda — leskaflar
og ljóð, fjölbreytt úrval. Dr. Leach
var í mörg ár að safna í þessa bók,
og skipuleggja. Þýðendur og ráðu-
nautar voru sérfræðingar á þessu
sviði. Sjálfur þýddi hann margt og
ritaði ítarlegan formála.
Þegar útgáfustarfsemi A. S. F.
var komin í fast horf, var farið af
stað með stúdentaskiptin á milli
Bandaríkjanna og Scandinavíu. Hér
var um nýtt og stórt verkefni að
ræða — mikið átak í fyrstu. Fyrir
hönd félagsins ferðaðist Dr. Leach
mörgum sinnum yfir Atlantshafið
til að vekja áhuga fyrir málefninu
og hinni miklu þýðingu er það hefði.
Hann talaði fyrir veitingu styrkja
til efnilegs námsfólks, frá skólum
og öðrum stofnunum, iðnfélögum og
fyrirtækjum. Hann ritaði um málið,
flutti fyrirlestra, og kynntist per-
sónulega leiðandi mönnum í Dan-
mörku, Noregi og Svíþjóð, á sviði
mennta, lista og iðnaðar. í þessum
löndum hélt hann einnig fyrirlestra
um Bandaríkin, en heima fyrir um
hvert það málefni, sem hann áleit
til skilningsauka á menningu hinna
norðlægu landa og sögu þeirra að
fornu og nýju. Og beggja megin
hafsins var hann talsmaður þeirra
göfgandi áhrifa, sem gagnkvæm