Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2003, Page 124

ÞORGERÐUR E. SIGURÐARDÓTTIR
En það er eklri hægt að líta fram hjá því að söguhetjan ber nafh höfund-
arins, og það sama má segja um móðurina í sögunni sem heitir Mínerva.
Lengra inun ég ekki hætta mér í þessum samanburði, enda óþarfi. Það er
ekki aðalatriði í þessari bók hvort atburðirnir hafa raunverulega gerst,
hvort þeir eru lauslega byggðir á minningum höfundarins eða hreinn og
klár skáldskapur. Hér er verið að skoða mörk og núningsfleti lífs, minn-
inga og skáldskapar á skapandi hátt og öll landamæri virt að vettugi. Með
því að ýja að ævisögulegum tengingum, en árétta jafhframt að um skáld-
skap sé að ræða tekst höfundurinn á \dð þessi inörk á skapandi hátt. Fyr-
irbærið skáldævisaga er nú vel þekkt og viðurkennt fyrirbæri,4 en kannski
mætti segja að hér sé um æviskáldsögu að ræða, skáldsögu, þar sem
ævisagan sjálf er langt frá því að vera rammi verksins, heldur mögulegur
og að því er virðist afar meðvitaður efniviður skáldsögu.
Albúm reynir þannig á þanþol skáldsagnaformsins, og það í fleiri en
einum skilningi. Islenskar bókmenntir hafa í gegnurn tíðina iðulega bor-
ið merki sagnahefðarinnar, sem bókmenntaarfur okkar er sprottinn úr.
Þá er ffásagnargleðin í fyrirrúmi og má segja að áhersla sé oft og tíðum
frekar lögð á innihald heldur en formið, þ.e. að sagan og sagnagleðin
skiptir meira máli heldur en formbygging og frásagnaraðferð. Hér er að
sjálfsögðu um mikfa einföldun að ræða, og mörg dæmi um hið gagn-
stæða, en það er óhætt að segja að innihald frásagnarinnar hafi oftar en
ekki verið í brennidepli, sem og framvinda hennar og boðskapur. Þrjár
síðustu skáldsögur Guðrúnar Evu hafa verið fjölskyldusögur í einhverj-
um skilningi, þó að Albiím geti tæpast talist hefðbundin sem slík. Efnis-
valið er þannig nokkuð hefðbundið, þó að efnistök hennar séu það ekki,
hún gerir sér ekki far um að lýsa atburðum með sem nákvæmustum
hætti, eða hafa alla lausa enda í hendi sér. Sögurnar hennar „ganga ekki
upp“ í hefðbundnum skilningi, þeir sem eru á hötmnum eftir skotheldu
plotti verða að leita annað.
Með því að byggja sögu aðalpersónunnar Evu úr örstuttum æ\dbrot-
um gefur hún lesandanum kost á því að geta í eyðurnar og býður þannig
upp á mikið túlkunarfrelsi. Eva er til dæmis send til sumardvalar í sveit
sumarið áður en hún byrjar í sex ára bekk „án þess að muna hvers vegna“
4 Þekktasta dæmið hér á landi væru bækur Guðbergs Bergssonar Faðir og móðir og dul-
viagn bemskunnar og Eins og steinn sem hafið fágar, en af erlendum bókum mætti
nefna Saint Genet, ævisögu Jean Genet, skráð af Jean-Paul Sartre og sjálfsævisagan
The Secret Life ofSalvador Dali.
122