Tímarit Máls og menningar - 01.12.1964, Page 111

Umsagnir um bœkur
að hann tók upp samningaviðræður við
Serki ,,áður en þeir féllust á vopnahlé".
Það var af þessari hernaðarlegu nauðsyn
sem De Gaulle braut odd af oflæti sínu og
alls hins hægrisinnaða Frakklands og gekk
til móts við þær kröfur er kommúnistar
og aðrir vinstrisiniiaðir andstæðingar hans
höfðu hamrað á árum saman. Það er því
fiarstæða sem höfundur segir að De Gaulle
hafi „risið upp gegn fyrirfram gerðum hug-
myndum heillar þjóðar" með því að ganga
til samninga við FLN. Hann reis aðeins
upp gegn hugmyndum þeirra afla sem
höfðu komið honum til valda. Hingað til
hefur það verið kallað pólitískt raunsæi
og manndómur að kunna að viðurkenna
ósigur vonlauss málstaðar, en í augum Þor-
steins Thorarensen verður þessi viðurkenn-
ing að „einu mesta meistarverki stjórn-
málasögu heimsins!"
Hér hefur verið staldrað við nokkur höf-
uðatriði sem lúta að túlkun höfundar á
hinu sögulega framlagi De Gaulle. Margt
flcira er missagt í þessari bók (t. d. bls.
242: „mest voru samtímis í Indó-Kína 120
þúsund hermenn í einu“. Þetta er rangt:
1953 voru þar samtals 350 þúsund manna
her, 200 þús. í Utlendingaherdeildinni og
150 þús. í her Bao-Dai, — o. fl. o. fl.), en
verður að standa óhreyft.
Skylt er að geta þess að frá því sjónar-
horni sem höfundur hefur valið sér, er frá-
sögn hans lipur og í heild skemmtileg af-
lestrar þeim sem hafa yndi af rómans í
ævisagnaformi. En eftir lestur bókarinnar
hlýtur undirritaður að ráðleggja Þorsteini
Thorarensen að endurskoða gaumgæfilega
vinnubrögð sín, ef hann skyldi finna sig
kallaðan til að rita ævisögu fleiri stór-
menna.
Lojtur Guttormsson.
Nýtt sálfræðirit
UR hucarhlimi er önnur bók ungs sál-
fræðings.1 Hin fyrri, Leiðin til skáld-
skapar (Menningarsjóður 1964) vitnaði ó-
tvírætt um ráðandi sálfræðilegt horf höf-
undar. í nýju bókinni leggur hann áherzlu
á að Iýsa því. Þar segir í formála: „Það er
ekki nema sanngjarnt að ætlast til þess, að
sálfræðingar leggi spilin á borðið og segi:
„Svona eru fræði okkar. Þetta er grund-
völlurinn, sem við reisum störf okkar á.“
Bókin er þó annað og meira en slík per-
sónuleg yfirlýsing. í henni er sett fram og
túlkuð sálfræðikenning, sem ekki hefir áð-
ur verið lýst í heild á íslenzku. Sigurjón
opnar fyrstur manna íslenzkum lesendum
innsýn í eina áhrifamestu og umdeildustu
sálfræðikenningu þessarar aldar. Þó að
víða sé fljótt yfir sögu farið, tekst honum
furðu vel að rekja meginþætti sálgreining-
arinnar og sýna fram á þýðingu hennar í
geðvernd og geðlækningum.
Bókin hefst á sögulegu ágripi. Slík ágrip
í stuttu máli eru fremur vandasöm og ekki
öllum hent, enda ber kaflinn merki þess.
Höfundi tekst þó að sýna, hvemig sálar-
fræðin brevtist úr háspekilegum tilgátum
í raunsæ vísindi, sem nú á dögum fjalla
um flesta þætti mannlegrar tilveru. Þannig
er fengin eins konar forsaga sálgreiningar-
innar, sem er meginefni ritsins. Markmið
sálarfræðinnar, sem hér er lýst (bls. 22),
ber allt svipmót þeirrar steínu og hagnýt-
ingarmöguleika hennar, enda segir höfund-
ur nokkru síðar: „Eina samræmda heildar-
kenning sálarfræðinnar ... er sálkönnunin“
(bls. 63). Ég hygg þó, að mörgum sálfræð-
ingi þætti þröngt um sig, ef þetta væri rétt.
1 Sigurjón Björnsson: Ur hugarheimi.
Þættir um afbrigðilega og klíníska sálar-
fræði. Ileimskringla 1964.
413