Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.1992, Síða 160

Sigurður Pálsson
með er reiðubúinn að semja og syngja ný. Kenningin stuðlar að
skilningi á afli þeirra þverstæðna og erfíðleika sem menn eru að glíma
við á umbrotaskeiðinu milli tiltekinna skeiða. Hún ætti að gera kleift
að sérhverjum veitist frelsi til þessara átaka og fái fyrirmyndir sem
geta hjálpað til við að móta næsta skeið trúarinnar.
6. Trúarþroskakenningin getur einnig hvatt til þess að líta ekki á trúna
sem eitthvað sem er óskylt daglegu lífi. Sjónarhomin sjö sem notuð
vom til að lýsa skeiðunum, sýna að trúin kemur skipan á allt líf okkar
og getur veitt okkur hvað víðastan merkingaramma. Við sjáum að
trúarþroski, í þessum skilningi, er það sem Martin Buber kallar „að
helga allt lífið.“ Kenningin vinnur gegn því að lífi einstaklingsins eða
samfélagsins sé skipað í aðskilda þætti eða lokuð hólf.
7. í bókinni Religion in the Making skrifaði Alfred North Whitehead að
trúarbrögð feli í sér að Guð-tómið verður Guð-óvinurinn og Guð-
óvinurinn verður Guð-félaginn. Trúarþroskakenningin getur veitt hjálp
til að skilja að stundum nálgast Guð okkur sem tóm eða sem sá sem
færir dauða. Við stökkvum ekki af einu skeiði á annað án þess að fínna
til örðugleika, sársauka, óvissu og missis. öllum vexti fylgir nokkur
sársauki. Að skilja þetta merkir ekki að við getum komist hjá
sársaukanum. En það getur stuðlað að því að við skiljum vöxt trúar-
innar þannig að hann nái einnig til sársaukans og örðugleikanna sem
em óhjákvæmilegur hluti hans. Þannig er hægt að draga úr óttanum
sem sársaukanum fylgir.
Heilagur Ágústínus skrifaði „Þú hefir skapað oss þér til handa og hjarta
vort er órótt uns það finnur hvíld í þér.“ Óróinn sem einkennir hið hraða
vinnu- og neyslusamfélag nútímans á sér dýpri rætur en svo að hægt sé að
komast fyrir þær með einhverjum uppátækjum, hversu metnaðargjöm sem
þau kunna að vera. Hungrið eftir nánd og tilfinningalegri upplifun, sem
einkennir nútímamanninn, er til vitnis um einmanaleika sem er svo djúp-
stæður að engin vináttubönd né ást geta rekið hann á flótta. Þrátt fyrir
fræðilega framsetningu og afstæð hugtök er trúarþroskakenningin túlkun á
sögunni um leit mannsins að nánd og samfélagi við þann sem Ágústínus
ávarpaði.
Trúarsamfélög verða að leita nýrra leiða til að koma til móts við
manninn allan til að ná til hjarta og hugar, líkama og sálar. Gera verður
fólki kleift að færa í orð og viðurkenna þetta hungur og raunvemlega dýpt
þess. Þá mun koma fram mynd hins andlega, samfélagsfögnuður, vitnis-
burðir og sameiginlegar trúarathafnir sem stuðlað geta að mannlegra
samfélagslífi. Slík trúarsamfélög em ómissandi fyrir velferð fjölskyldu
mannkyns. Þörfin fyrir guðlegt samfélag getur gert okkur ómannleg og
knúið okkur til að skaða hvert annað ef henni er afneitað, hún afmynduð
eða látin afskiptalaus. Ef hún er viðurkennd og að henni hlúð getur hún fært
158