Skírnir - 01.04.2013, Blaðsíða 226

224
JÓN PROPPÉ
SKÍRNIR
sem það sýnir og þessi nálægð myndar og myndefnis er furðulega
ruglandi. Til hvers þarf að mála mynd af því sem áhorfandinn hefur
fyrir augunum um leið og hann skoðar myndina? Verður myndin
ekki eins konar markleysa, óþörf endurtekning eða klifun? Og hvað
er svona merkilegt við akkúrat þennan stað, þennan blett á veggn-
um?
I málverkinu á Sólon Islandus gengur Húbert Nói eins langt og
listmálari getur líklega farið til að útrýma fjarlægðinni milli myndar
og fyrirmyndar. Myndin er ekki í neinum skilningi minning um og
varla einu sinni túlkun á fyrirmyndinni. Staðurinn sem hún sýnir
er einfaldlega „hérna“. Málverkið af málverki Þórarins B. Þorláks-
sonar flækir málið hins vegar eins og hægt er: Mynd af mynd af stað
eins og hann kom listamanni fyrir sjónir fyrir nærri hundrað árum.
Þar er ekki einu sinni um minningu Húberts Nóa sjálfs að ræða,
eins og í hnattstöðumyndunum, heldur minningu löngu látins manns
sem hann hefur engan aðgang að nema í gegnum þetta gamla, fræga
málverk. Saman varpa þessi tvö verk nokkru ljósi á nálgun og
viðfangsefni Húberts Nóa og jafnvel má segja að flest verk hans taki
á einhvern hátt á þeim mótsagnakennda vanda sem þau afhjúpa.
Árið 1995 málaði hann Málverk af málverki sem sýnir málverk,
einfalda uppstillingu, á vegg — veggurinn bak við málverkið í Mál-
verkinu er líka hluti af Málverkinu. Næsta ár sýndi hann saman
málverk af málverki (með vegginn í kring) og fyrir neðan (á veggn-
um) málverkið sem efra málverkið sýnir. I þessu verki er eins og
Húbert Nói hafi náð að fella í eina heild mótsögnina milli verkanna
tveggja frá 1994. Við skiljum vandann í hnotskurn þótt við séum
kannski ekki komin miklu nær því að leysa hann.
Á tíunda áratugnum sýndi Húbert Nói hnattstöðumálverk sín í
ýmsu samhengi og árið 1996 fylgdi á sýningu sérsmíðaður kassi
fyrir málverkin — ferðakista til að auðvelda þeim flutning. Seinna
fór hann að smíða kassa utan um hverja mynd og sýna málverkin í
kössunum: Kassinn er hengdur upp og lokið opnað svo verkið
blasir við. Með þessu undirstrikar hann hina óræðu staðsetningu
myndarinnar sem sýnir ákveðinn stað, tilgreindan með nákvæmum
hnitum, en er sjálf hugsuð til flutnings og getur í rauninni farið hvert
sem er, verið hvar sem er. Þegar verkið er í flutningi eða geymslu er