Úrval - 01.06.1947, Qupperneq 23

Lítill steinn getur orðið orsök
morða og styrjalda.
Demantar.
Grein úr „Scienee Digest“,
eftir Delos Avery.
AÐ er á allra vitorði, að
hreint kolefni og hreinn
demantur er nákvæmlega sama
efnið. Demantur er krystallað
kolefni. Það hefir verið álitið,
að með nægum hita og þrýst-
ingi, sé hægt að breyta kolefni í
demant — en þrýstingurinn og
hitinn verður að vera ákaflega
mikill.
Hershey, forstöðumaður efna-
fræðideildar McPhersonskólans
í Kansas, valdi einn af dugleg-
ustu nemendum sínum sér til
aðstoðar, og fyrsta verk þeirra
var að smíða rafmagnsofn, er
tæki öllum ofnum fram, því að
hann þurfti að hitna upp í 4000
stig á Celcius. Þeim tókst að
smíða ofninn og hann hitnaði
eins og ákveðið var — en hann
bráðnaði.
„Næstu fimm ár,“ skrifar
Hershey, „fóru í það að útvega
tæki og afla þekkingar. Loks
bauðst maður einn í Chicago til
að smíða ofninn og var fullviss
um, að sér tækist það. Sérstök
tegund af stáli var notað, og
eftir mikið erfiði og útreikn-
inga, var ofninn fullgerður —
einfalt tæki, á stærð við tíu
potta kút.
Hinn 7. júní árið 1929 var
Hershey tilbúinn. Hann notaði
digra raftaug með sérstökum
straumbreyti, til þess að flytja
rafstrauminn, og ennfremur,
bjó hann til deiglur úr hreinu
grafít. 1 eina slíka deiglu setti
hann blöndu af hreinu járn-
svarfi og hreinu kolefni, jafn-
mikið af hvoru — og hleypti
hitanum á. Eftir eina klukku-
stund og sjö mínútur var komið
mál til að setja þrýstinginn á,
en það var í raun og veru mjög
einfalt, því að járn þenst út við
hita og dregst saman við kulda.
Kælingin var framkvæmd á
þann hátt, að deiglunni var dif-
ið ofan í frystivökva.
„Þegar hvítglóandi, bráðið
járnið varð rautt,“ segir