Úrval - 01.06.1947, Síða 54

52
ÚRVAL
Van Meegeren var vellauð-
ugur. Hann hafði auðgazt á því
að selja sex málverk eftir
Vermeer, sem hann hafði átt.
Fimm seldi hann til safnara og
safna í Haag, Rotterdam og
Amsterdam. Hið sjötta var
„Kristur og bersynduga konan“
— málverkið sem Göring hafði
fengið. Hvar hafði Meegeren
fengið það? í safni, sem hann
hafði keypt frá Italíu. Þarna
kom það. Hann hafði keypt það
af ítölskum fasistum og selt
það þýzkum nazistum. Hann var
samstundis tekinn fastur.
Van Meegeren var þrjár vik-
ur í fangelsi. Lögreglan vildi fá
hann til að játa, að hann hefði
selt nazistum listaverk eftir
Vermeer, en hann neitaði. Eftir
langar og þreytandi yfirheyrzl-
ur bugaðist hann. ,,Bjánar,“
hrópaði hann. „Þetta er ekki
listaverk eftir Vermeer. Það er
eftir Van Meegeren — sjálfan
mig — ég falsaði nafn Ver-
meers.“
Játning hans var bókuð.
Hann hafði málað sex málverk
í stíl Vermeers á árunum 1937
til 1943, og falsað nafn hans á
þau. Fyrir þessi málverk fékk
hann 20 000 000 króna. Hann
hafði blekkt listfræðinga og
vísindamenn, sem höfðu rann-
sakað þau og prófað, og tugi
evrópskra og amerískra lista-
gagnrýnenda, sem höfðu lofað
og dáðzt að hinum fölsuðu mál-
verkum. Með þessu hafði hann
fært sönnur á, að hann væri
jafnoki hinna gömlu meistara,
og að gagnrýnendurnir, sem
höfðu svo lengi ofsótt hann,
væru fífl, fullyrti hann sigri-
hrósandi.
Ef framburður Meegerens
var sannur, var hann ekki land-
ráðamaður heldur falsari, og
bar þá að dæma hann eftir því.
Kunnir, hollenzkir listfræð-
ingar voru kvaddir til ráða.
Þeir voru fullir gremju, og
stóðu allir á því fastara en fót-
unum, að þessi málverk, sem
þeir höfðu einu sinni talið eftir
Vermeer, væru ófölsuð. Álit
þeirra og lífsafkoma var hvort-
tveggja í hættu, ef sönnun feng-
ist fyrir, að þau væru fölsuð.
Deilur upphófust í blöðum
landsins, í kaffihúsum og á
heimilunum, og bergmál þeirra
barst til London, París og New
York.
Þá var það að einhver kom
með þá uppástungu, að Meeg-
eren væri látinn mála nýtt mál-
verk í stíl Vermeers undir lög-