Úrval - 01.05.1978, Qupperneq 86

84
ÚRVAL
þessi gerði þá um Nósenkó, kom i ljós
að Nósenkó var fæddur 30. október
1927 í Nikólajef í Rússlandi. Á sjötta
áratugnum var faðir hans varafulltrúi
í hinni allsráðandi miðnefnd
kommúnistaflokksins. Að eigin sögn
hafði Nósenkó sjálfur starfað í
sovésku levniþjónustunni síðan hann
var 22 ára, fyrst í sjóhersnjósna-
deildinni, en eftir 1953 i rikisöryggis-
deildinni, þeim hluta njósnastofn-
unarinnar, sem nú er þekktur undir
stöfunum KGB.
23. janúar beið CIA maðurinn í
hljóðlátri Ibúð I úthverfi Genfar. Það
var seint um kvöld, er dyrabjöllunni
var loksins hringt. Andartaki síðar
kom Nósenkó inn í herbergið. Þetta
var þreklegur maður, um 1,80 m á
hæð, með þvera höku og djúpstæð,
athugul augu.
Eftir að hafa skipst á nokkrum al-
mennum orðum, sneru mennirnir
tveir sér að þvi sem máli skipti.
,,Hafið þið fundið Andrey?” spurði
Nósenkó.
CIA maðurinn hristi höfuðið. Á
fyrri fundi þeirra, fyrir 19 mánuðum,
hafði Nósenkó sagt honum frá sérlega
mikilvægum bandarískum njósnara,
sem sovétmenn höfðu náð á sína
sveif. En út frá þeim vísbendingum,
sem Nósenkó hafði þá fundið, hafði
CIA ekki tekist að komast að þvi,
hvern hann átti við.
Það virtist ergja Nósenkó að
Andrey skildi ekki hafa fundist, og
nú sagði hann CIA manninum að
Andrey hefði unnið í véladeild
bandariska sendiráðsins í Moskvu.
Með þá vísbendingu til viðbótar fór
varla hjá þvi, að rétti maðurinn
fyndist.
Þá snéri Nósenkó sér að þl að út-
skýra, hvers vegna hann hefði
sent dulmálsskeytið. Það var ekki
aðeins að hann væri fús að veita CIA
veigamiklar upplýsingar, heldur
óskaði hann líka að flýja frá Sovét-
ríkjunum.
Nú varð CIA maðurinn undrandi.
Þegar þeir fundust 1962, hafði
Nósenkó skýrt frá því, að þar sem
hann ætti konu og börn I Moskvu,
gæti hann ekki yfírgefið Rússland.
Hvað hafði valdið þessum hugarfars-
breytingum hans? Fremur en að
knýja á um svar við þeirri spurningu,
ákvað CIA maðurinn að bíða og
spurði: ,,Hvaða upplýsingar kemur
þú með?”
Nósenkó sagði frá einni eða
tveimur athöfnum sovésku
leyniþjónustunnar, sem hann hafði
veitt athygli, áður en hann varpaði
fullkomlega óvæntri sprengju. Hann
hafði, sagði hann, persónulega st-
jórnað skýrslugerðinni hjá KGB um
Lee Harvey Oswald þegar hann flúði
til Sovétríkjanna 1959 og gat þess
vegna lýst viðskiptum Oswalds og
sovésku leyniþjónustunnar mjög ná-
kvömlega.
FURÐULEG ÞRÖUN
Þegar þetta gerðist voru tveir
mánuðir liðnir frá því að John F.