Skírnir - 01.01.1876, Page 15

JAFNRÉTTI KVENNA.
15
þátt í neinum af þessum almennu störfum, hvað þá aS fylgjast
meS 1 vísindalegri menntun, og neyta í öllu sömu réttinda og
karlmenn. — þab var nokkuS, sem fáum kom til hngar, íyr en
seint og síSar meir, og þegar svo fyrst var fariS að vekja máls á
þvi, þótti varla nokkrum þaS takaudi í mál. Fjöldi manna reis
upp og ritafei, og ritar enn, bæ8i meS og mót, og þaS af ákafa.
Öll atriði málsins voru nú, hvert á eptir öðru, tekin fram og
rædd, og þau eru ekki fá. Hluttaka í iSnaSar- og verzlunar-
efnum jafnt karlmönnunum, jafn eignarréttur og arftaka, jöfn
hluttaka í stjórnlegum efnum, og þar af fylgjandi jafn kosningar-
og atkvæSisréttur, jafnrétti í menntun og vísindum, jafn réttur
til allra embætta, o. fl. Allt þetta hefir veriS tekiS fram, og
mikiS er unniS á í ýmsum löndum, þótt mikiS vanti á. En viS
ramman hefir veriS reip aS draga, þar sem vaninn og almenn-
ingsálitiS er, og þaS er því ekki aS undra, þótt, forvígismenn
þessa máls hafi mætt mikilii mótstöSu. Loksins fóru menn þó
aS sjá, aS staSa kvenna og atvinnuleysi fór alltaf dagversnandi,
og eitthvaS yrSi til bragSs aS taka, aS bæta hag og auka rétt-
indi þeirra. Bandafylkin urSu hér á undan sem í mörgu öSru;
þau fóru smátt og smátt aS rýinka um réttindi þeirra. Fyrst
komust þær aS skrifstofustörfum, póstafgreiSslu, ýmislegri atvinnu
viS rafsegulþræSi og mörgu öSru. Kvennaskólar fóru aS komast
á um allt landiS. Allt þetta mætti raunar mikilli mótstöSu í fyrst-
unni, en þær stóSu ekkert ver í sinni stöSu, en þeir, og svo var
því lokiS. BráSum var þeim og veitt jafnrétti viS karlmenn í
öSru. jþær fengu leyfi til aS sækja háskóla, og taka próf, og
nokkuru seinna jafnan rétt til embætta. |>ær sækja nú 30 há-
skóla þar, og allir þessir háskólar ljúka lofsorSi á iSni þeirra
og dugnaS. — ErfiSara hefir þetta mál átt uppdráttar í NorSur-
álfunni. þaS hefir raunar fengiS öfluga meSmælendur, svo sem
Englendinginn Stuart Mill, þjóSverjann H. von Scheel og fleiri, en
hinir hafa þó veriS jafnan fleiri, er móti hafa veriS. Merkastir af
þeim eru Bischoff, líffræbingur í Munchen, og Proudbon, frakkneskur
maSur. Bischoff hefir nýlega ritaS stóra bók á móti þessu; þar segir
hann, aS konur geti alls ekki lært neitt vísindalegt, þaS skyldi
þá helzt vera ögn í grasafræSi, um fallegustu blómin eSa þess,