Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1988, Side 47

STAÐHÆTTIR OG ÖRNEFNI f OG KRINGUM PAPEY
51
að græða, enda hafa þeir að því er virðist alls ekki komið út í eyna.
Olavius segir að eyjan sé næstum því á alla vegu svo sem víggirt .af
meðalháum björgum, svo að brimin nái ekki að svipta jarðveginum
burtu. Allmörgum orðum fer hann um mýrarnar og þykir þær rýrar og
gagnslausar, en þó mætti bæta úr slíku með framræslu. Gagnsemi eyjar-
innar af fugli og fiski lýsir hann nokkrum orðum, og allmörg örnefni
koma fyrir í lýsingu hans, flest kunn ennþá, en þó ekki öll, og verður
það látið koma fram í örnefnalýsingunni hér á eftir. Frásögn Olaviusar
um Papey er mjög góðra gjalda verð.
Merk heimild um Papey og þó einkum siglingaleiðir og hafnir
umhverfis hana er P. de Lowenorn, Beskrivelse over den islatidske Kyst og
de der vœrende Havne. Hér eru fróðleiksatriði sem ekki eru annars staðar,
bæði í texta og á korti, sem fylgir, en villur cru auðsæjar, svo að full-
komlega verður þessari heimild ekki treyst, þar sem aðhaldi frá öðrum
heimildum verður ekki viðkomið.
Næsta heimild, sem mikið staðfræðilegt gildi hefur, er sóknarlýsing
Hofssóknar í Álftafirði, sem séra Jón Bergsson á Hofi skrifaði og sendi
Bókmenntafélaginu 1840, nú í eigu Landsbókasafns. Sú lýsing byggist
örugglega á eigin athugun, og þar sem hún hefur ekki áður birst á
prenti verður meginmál hennar tekið hér upp í heilu lagi, en í skýrslu
sinni víkur séra Jón víðar að Papey og verður tekið tillit til þess alls í
örnefnaskránni. Séra Jón segir:s
Eyar eru ei aðrar bygðar enn Papey, liggiandi 1 mílu undann
Búlandsneslandi, og rétt útaf því; hún er á að giska 3A mílu
ummmáls, og víst VS lengri, en hvað hún er breið til, liggur í austur
og vestur, hvarfyrir hún liggur tilsýndar þvert fyrir meginnlandinu.
Umhverfis er aðaleyann með háum biörgumm, sumsstaðar næstum
þvergníptum, nefnast biörg þessi ýmsum nöfnum, svosem: Góða-
biarg, Skálmabiarg, vestantil á einni; Hrafnabiörg eystri og syðri
utantil á henni, Hellirsbiarg, — sem er hið hæðsta af þeim öllum -
norðann megin, og fleiri. Víða er eyjann háum hólum, og sumstaðar
hraunum sett, með milliliggiandi mýrlendi, eða harðvelli. Yfirhöfuð
er eyann mikið grösug. Umkríng aðaleyna liggia enn aðrar smá-
eyiar, og höfðar, svosem: Arnarey nefnd miðiavega norðann framm
Papeyar, með mikið háum biörgum umhverfis, liggiandi eins og
7. l'. de Lowenorn 1822, bls. 27 o. áfr.
8. ÍB 18. fol. D í handritinu er umritað í ð, þar sem við á.