Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1988, Blaðsíða 143
GOÐATÆTTUR
147
takmörk við veggi til beggja hliða. Var síðan grafið innan úr húsinu
milli veggja, en til útveggja var lítið sem ekki grafið nema í upphaflega
skurðinum. Vegglínurnar komu víða mjög skýrt fram, en þær brugðust
á köflum, einkum til beggja enda, og hvorugur gaflinn kom greinilega
í ljós, en hins vegar hafa þeir vafalaust verið mjög nærri því sem sýnt
er á uppdrætti, því að þar er til beggja enda komið alveg niður undir
hæð mýrarinnar og niður fyrir það mark er varla hægt að hugsa sér að
húsgólf færi. Eins og af þessari umsögn má ráða, eru báðir endar húss-
ins lægri en miðja þess.
Uppgraftarsvæðið var allmikið þýft, allt grasi vaxið og sá hvergi á
stein. Af þýfinu stafaði, að misdjúpt reyndist niður á gólfið. Hvíta
gjóskulagið úr Öræfajökulsgosinu 1362 sást víðast hvar, yfirleitt í um
það bil 20 sm dýpt frá grasrót. Þykkt þess var eins og annars staðar 2-3
sm. Ofan á því sást einnig hér og hvar svarta lagið (frá um 1477), sem
frá er skýrt hér að framan (bls. 86-87) í sambandi við tóftina undir Hellis-
bjargi. Fyrir neðan hvíta lagið var moldarsambreyskingur og aska í hér
og hvar. Kom það sama í ljós í fjósrústinni, að skilin við gólfið voru
ckki hnífskörp heldur voru öskublettir uppi í moldinni, því líkast sem
jarðlög hefðu eitthvað færst úr lagi og blandast saman, og kemur varla
annað til greina en verkun frosts og þiðnunar. f aðalatriðum var þó
fullljóst, hvar moldir enduðu og gólf tók við. Ofan á gólfið voru mest
um 50 sm af þúfnakollum, en minna í lægðum milli þúfna.
Hús þetta hefur verið langhús af bestu gerð og snúið í suðaustur-
norðvestur, framhlið til norð-austurs, eins og vænta mátti, og þar
bæjardyrnar (43. mynd). Veggirnir hafa verið gerðir úr torfi, þó þannig
að eitt steinalag hefur verið lagt sem undirstaða og hvergi meira en eitt.
Ekki voru þessir steinar alls staðar á sínum stað, og ef til vill hafa þessar
steinaraðir aldrei verið óslitnar stafnanna á milli, en þær voru sums
staðar mjög skýrar eins og uppdráttur sýnir og auðvelduðu mjög að fá
fram rétta mynd af húsinu. Steinar þessir voru yfirleitt ekki stórir, en
snoturlega valdir með sæmilega beinni brún, sem inn sneri. Þeir voru
sýnilega úr björgunum, en þó var einn og einn lábarinn fjörusteinn, eins
og til dæmis steinninn til vinstri við dyr, þegar inn er gengið. Fremst
í bæjardyrum hægra megin voru tveir stuðlabergsdrangar nokkuð úr
lagi færðir, en virtust hafa getað verið í vegg og staðið upp á endann,
og má vera, að svo kunni að einhverju leyti að hafa verið í útvegg.
Veggjaþykkt er óviss, en í prófskurði virtist hún örugglega vera 1,20—
1,30 m og mun áreiðanlega hafa verið um það bil yfirleitt.
Húsið er röskir 15 m á lengd gaflanna á milli. Breiðast er það um
miðjuna, rétt sunnan dyra, 3,80 m, en við gafla báða tæpir 3 m, eftir