Réttur - 01.01.1955, Side 72

72
RÉTTUR
1940, en hefur fækkað nokkuð aftur á síðari árum vegna sjúkdóma
og fjárskipta. Nú er því aftur tekið að fjölga, og má fullyrða, að
ef útrýming sjúkdómanna tekst muni það fljótlega verða svo margt
sem afréttarlöndin þola, og þegar hafa náð þeirri tölu í mörgum
héruðum. En þótt sauðféð hafi enn þá ekki fjölgað að mun á þess-
um tíma, þá hefir afurðamagnið vaxið. Og hinn aukni markaður
innanlands hefur síðustu árin gert meira en gleypa framleiðsluna.
A sviði mjólkurframleiðslunnar, hefur aftur á móti orðið stór-
kostleg bylting. Fyrsti vísir mjólkuriðnaðar á landi hér hófst með
stofnun rjómabúanna á 1. og 2. áratug aldarinnar. Þau framleiddu
smjör fyrir enskan markað og byggðu framleiðsluna að verulegu-
leyti á fráfærum og sauðamjólk. Hinn öri fólksflutningur til bæj-
anna einkum Reykjavíkur varð aðalaflvaki þessarar byltingar með
því að skapa nýjan markað geysimikinn, þar sem lítill eða næstum
enginn var áður. Og það er fyrst, þegar hin nýju mjólkurbú rísa
upp, sem verulega er gerð tilraun til að hagnýta þennan markað
skipulega. En síðan hefir mjólkurframleiðslann aukizt jafnt og
þétt. Örust mun aukningin hafa orðið síðustu árin, og má nefna
þá staðreynd að árin 1949—1953 jókst innvegin mjólk til mjólkur-
búanna allra samtals úr 35.870 þúsund lítrum í 47 570 þús. lítra,
eða rúmlega 25%. Og s.l. ár óx framleiðslan á framleiðslusvæði
mjólkurbús Flóamanna um 10,4% og innvegin mjólk mjólkurbú-
anna allra um 9.7%. En allra gleggsta dæmi þess hve landbúnað-
arframleiðslan hefur vaxið á þessari öld eru tölur þær, sem að
framan eru birtar um fólksfjölgunina og hlutfallið milli bæja og
sveita. í byrjun aldarinnar hafa hinir eiginlegu kaupendur land-
búnaðarvara verið í hæsta lagi kringum 20 þús. En nú má hins
vegar fullyrða að þeir séu ekki færri en 120 þús. Þeir hafa m.
ö. o. fjölgað um 100 þúsund. Þessum fjölda hefur landbúnaðurinn
orðið að sjá fyrir neyzluvörum, þrátt fyrir það að fólkinu við
framleiðslu hans hafi fækkað meira en um helming. Að vísu má
geta þess, að útflutningur kjöts hefur fallið niður en það vegur
þó hverfandi lítið á móti aukningu innanlandsneyzlunnar. Enn
fremur skal það að sjálfsögðu viðurkennt að kjötþörf innanlands-
markaðsins hefur ekki verið fullnægt hin síðustu ár.
En ástæða þess eru fjárpestirnar, svo sem öllum er kunnugt,
og verður án efa skammt að bíða fullra úrbóta á því sviði. Þetta
nægir til að sýna hve stórkostlegar breytingar hafa orðið á
framleiðslumagni landbúnaðarins á þessum tíma, þótt langt sé