Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.1979, Síða 69

Andvari - 01.01.1979, Síða 69
andvari HALLÆRI OG HNEYKSLISMÁL 67 fólkið allt í mislingunum, og þess vegna væri á mörgum heimilum hungurdauði yfirvofandi. Sem von var, voru blaðalesendur í Englandi orðnir alveg ruglaðir, og vissi enginn, hverju mátti trúa. En samt dró ekki verulega úr hallærisgjöfum fyrr en annar íslendingur skarst í leikinn. Guðbrandur Vigfússon var ugglaust bezt þekktur og mest virtur íslendingur síns tíma í Englandi. Það var ekki fyrr en 1884, að hann var skipaður prófessor extraordinarius í íslenzku og skyldum fræðum við háskólann í Oxford, en 1882 hafði hann lengi verið „Fellow" í Kristskirkjukollegíinu í Oxford, og útgáfa hans á Sturlungu o. fl. og ennfrem- ur íslenzk-enska orðabókin mikla höfðu gert hann frægan meðal lærðra manna. Guðbrandur hafði ekki komið heim til íslands i allmörg ár, en hann skrifaðist á við marga vini á íslandi. „Hann var og stoltur fyrir íslendinga og vi'ldi þeir dygðu vel og bæru sig karlmannlega," eins og Jón Þorkelsson komst að orði (Merkir íslendingar I, 259). í Tlie Times 13. október, það er að segja þegar Eiríkur Magnússon var búinn að skipa upp um 800 sekkjum af korni á Djúpavogi og var kominn til Revkjavík- ur, birtist alllangt fréf frá Guðbrandi (þýtt í Skuld 10. nóvember 1882). Þar segir hann, meðal annars, að hann hafi verið beðinn í ágúst að ganga í samskota- nefndina. „En ég gaf því engan gaum, af því að ég var fullviss um, að upp- lýsingarnar gátu ekki verið sannar, og svo grunaði mig líka, að eitthvað kynni að liggja undir.“ Hann liarmar trúgirni ensks almennings, sem lætur hafa út úr sér peninga, og örlæti Hafnarbúa, sem sýna Islendingum samúð, en þekkja alls ekki hag þeirra. Hilmar Finsen telur hann hafa litla íslenzkukunnáttu og of lítinn tíma til að sinna málum Islendinga, þar sem hann sé líka dómsmálaráð- herra í Danmörku. Guðbrandur bætir því við, að þótt Eiríkur Magnússon kæmi aftur frá Islandi með fangið fullt af eiðfestum haHærisvottorðum, þá mundi bann heldur kjósa að trúa Jóni Hjaltalín, sem hann telur framúrskarandi sannorðan, nákvæman og vel kunnugan urn ástandið. (Hann nefnir það ekki, að þeir Jón Hjaltalín voru þremenningar — sjá 'bréf frá Jóni til Guðbrands 16. janúar 1875, Bodleian MS Icelandic d. 1.) í greininni hrósar Guð'brandur mjög binu frumstæða, en holla líferni Is- lendinga, sem bara spillist af áhrifum útlendra vara og siða, og fullyrðir, að fólkið, sem útlendingum sýnist fölt og magurt, sé svona af eðli sínu og alls ekki af hungri. Hann hælir og mjög vaxandi sjálfstæði þjóðarinnar og framförum hennar í verzlunarmálum og fiskiðnaði, sem leitt hafa til þess, að nóg sé í landssjóði til að verjast hallæri. Loks lýsir hann meirihluta prestanna í af- skekktum héruðum sem drykkfelldum aumingjum, sem óæskilegt og jafnvel osanngjarnt væri að trúa fyrir úthlutun peninga. Jón Þorkelsson kemst m. a. svo að orði í Merkum Islendingum (I, 260): »Vottur er það um traust á Guðbrandi, að undir eins og hann hafði ritað gegn hallaerisgjöfunum 1882. þvertók fyrir allar gjafirnar." Nú sýndist mönnum aug-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140
Síða 141
Síða 142
Síða 143
Síða 144
Síða 145
Síða 146
Síða 147
Síða 148

x

Andvari

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.