Andvari - 01.01.2003, Qupperneq 7

Frá ritstjóra
Árið 2003 var kosningaár. Niðurstaða alþingiskosninganna 10. maí boðaði
raunar enga breytingu, sömu flokkar halda áfram samstarfi um ríkisstjóm og
væntanlega með óbreyttri stefnu. Enda skorti það á að raunverulegir skýrir
kostir væm í boði. Sú miðjusækni sem einkennir stjómmál hér jafnt og í
nálægum löndum býður ekki kjósendum mikið val. „Miðjumoðið“ veldur
hins vegar pólitískum leiða eða alltént tómlæti, menn spyrja sig hverju það
breyti í raun hvaða flokkar eru efldir til áhrifa í landsstjóminni. Valkostur við
ríkjandi stefnu er vissulega til, enda væru kosningar annars tilgangslitlar, en
það er eins og hann verði ekki raunverulegur í hugum kjósenda, telst fremur
eins konar sérviska. Athyglisverðast við kosningabaráttuna var það hve Evr-
ópumálin komust lítið á dagskrá þótt flestir viðurkenni að afstaða okkar í
þeim muni verða mesta örlagamál þjóðarinnar í náinni framtíð.
Stjómmálastaðan hefur á síðustu árum breyst einkum að því leyti að nú er
ríkjandi samstaða langflestra um að lúta lögmálum markaðarins í atvinnu-
rekstri nokkum veginn algjörlega. Ríkið á að draga sig þar í hlé og hefur gert
það. Fyrir fáum áratugum var atvinnurekstrinum í stórum dráttum skipt milli
þriggja forma í hinu blandaða hagkerfi þar sem var einkarekstur, samvinnu-
rekstur og ríkisrekstur. Þessu er þann veg snúið á síðasta áratug að einka-
reksturinn einn situr að kökunni. Ríkið má ekki „vasast í“ slíku eins og oft er
sagt, enda skekkir það samkeppnisstöðuna. Jafnvel í undirstöðuþáttum eins
og heilbrigðis- og menntamálum er farið að boða fagnaðarerindi einkavæð-
ingarinnar. Af sama meiði er hið sífellda nart og nagg út í opinbera menning-
ar- og þjónustustofnun við almenning eins og Ríkisútvarpið, sem þrátt fyrir
allt er sá fjölmiðill sem mests trausts nýtur, að því er endurteknar kannanir
sýna. - í viðskiptalífinu urðu þau tíðindi fyrir rúmum áratug að samvinnu-
reksturinn laut í lægra haldi. Samband íslenskra samvinnufélaga, hin volduga
fyrirtækjasamsteypa, hætti starfsemi og rekstur kaupfélaganna er nú víðast
kominn í eignarhaldsfélög; fyrirtæki samvinnumanna hafa runnið saman við
önnur og þannig eignast afkomendur.
*
Á síðasta ári var öld liðin frá stofnun Sambandsins í Þingeyjarsýslu, en sam-
vinnuhreyfingin telst réttum tveimur áratugum eldri, miðað við stofnun