Andvari - 01.01.2003, Page 80

78
SIGURÐUR PÉTURSSON
ANDVARI
8,9 af hundraði atkvæða og fimm þingmenn. Þeir voru: Hannibal
Valdimarsson og Karvel Pálmason af Vestfjörðum, Bjöm Jónsson úr
Norðurlandi eystra, Magnús Torfi Olafsson og Bjami Guðnason í
Reykjavík. Kosningasigur Samtakanna varð til þess að ríkisstjórn
Alþýðuflokks og Sjálfstæðisflokks missti meirihluta sinn. Slík um-
skipti höfðu ekki orðið síðan 1927 að stjómarandstaðan næði meiri-
hluta á Alþingi og hafa ekki verið endurtekin.
Flokkamir sem felldu viðreisnarstjómina mynduðu nýja ríkisstjóm
undir forsæti Olafs Jóhannessonar formanns Framsóknarflokksins.
Hannibal Valdimarsson varð félagsmálaráðherra í annað sinn árið 1971
og Magnús Torfi Olafsson varð menntamálaráðherra vinstri stjómar-
innar. Meginmarkmið stjórnarinnar voru að færa fiskveiðilögsöguna út
í 50 mflur, að láta herinn á Miðnesheiði fara burt og ná tökum á efna-
hagsmálum. Rfldsstjórninni tókst vel hið fyrsta, en önnur helstu mál
strönduðu á skeri. Vinstri stjórnin 1971-74 veitti annars nýjum
straumum inn í þjóðlífið eftir tólf ára stjóm viðreisnar.
Efnahagsstjórnin varð vinstri stjóminni erfið. Vestmannaeyjagos og
olíukreppa, kauphækkanir og framkvæmdagleði ollu verðbólgu. Við
daglegt annríki í ríkisstjóm gafst lítill tími til að sinna framtíð vinstri
hreyfingar í landinu. Samtökin sem áttu að leiða vinstri menn saman í
eina fylkingu reyndust illa innbundin bók. Þegar leið á kjörtímabilið
tók hún að liðast í sundur. Hannibal hafði ákveðið að draga sig í hlé,
og sagði af sér ráðherradómi í júlí 1973. Við af honum tók Bjöm Jóns-
son samherji hans til margra ára. Hannibal fór ekki í framboð aftur.
Bjami Guðnason var óstýrilátur og sagði skilið við Samtökin árið
1973. Björn Jónsson fór úr ríkisstjóminni þegar skerða átti kjör laun-
þega í landinu. Þar með hafði stjómin misst meirihlutann og forsætis-
ráðherra rauf skyndilega þing vorið 1974. Samtök frjálslyndra og
vinstri manna buðu fram án Hannibals og Bjöms og náði Karvel að
halda velli fyrir vestan og hala Magnús Torfa með sér inn á þing í
Reykjavík. Bjöm gekk hinsvegar til liðs við Alþýðuflokkinn. Sam-
tökin voru sundruð og hlutverki þeirra lokið í sögu stjórnmálanna. Til
lengri tíma litið voru þau merkileg tilraun til að stokka upp staðnað
flokkakerfi. Sameining jafnaðarmanna var markmið sem ekki gleymd-
ist.