Andvari - 01.01.2003, Page 117

ANDVARI
INDRIÐI OG HEIMSFRÆGÐIN
115
Þjóðlegt leikrit! 500 króna verðlaun! Fjelag eitt í í Reykjavík býður 500 króna verðlaun
fyrir nýtt, velsamið íslenzkt leikrit, í 3 til 5 þáttum, sem verið er hjer um bil 3 klukku-
stundir að leika. Leikritið á að vera fullsamið og afhent meðundirrituðum Birni Jónssyni
(Austurstræti 6) fyrir lok októbermánaðar þ. á., nafnlaust, en nafn höfundar fylgi í lok-
uðum seðli. Yrkisefnið má vera hvort sem heldur vill úr sögu landsins fyr eða síðar eða
úr daglegu lífi þjóðarinnar nú á tímum. Um meðferð efnisins er eigi annað haft í skil-
yrði en að ritið miðli til að styðja það sem fagurt er og gott, og að leika megi það með
vægum tilkostnaði, einkanlega til leiktjalda. Verði nokkur við áskorun þessari, velur fje-
lagið - í því eru 20 menn - dómnefnd til að meta rit það eða rit þau, er verðlaun er æskt
fyrir, og skal hennar dómi hlíta um greiðslur verðlaunanna þegar í stað. Hið verðlaun-
aða leikrit er síðan fullkomin eign fjelagsins, og má fjenýta sjer það á hvern þann hátt
sem því henta þykir.
Undir þessa „áskorun“ rituðu sem sagt Bjöm Jónsson, ritstjóri ísafoldar, Þor-
lákur O. Johnson kaupmaður og - Indriði Einarsson! í hópi hinna tuttugu
félagsmanna voru ýmsir aðrir kunnir menntamenn, en einnig t.d. danskir
kaupmenn. í desember 1890 er tilkynnt að frestur til að skila handritum hefði
verið framlengdur um heilt ár eða til októberloka 1891. Satt að segja læðist
að manni sá grunur, að Indriði Einarsson sjálfur hafi átt upptökin að þessari
fyrstu íslensku leikritasamkeppni. Sömuleiðis, að fresturinn hafi verið fram-
lengdur vegna lélegs afraksturs - eitt leikrit óhæft hafði borist í tæka tíð - og
að Indriði og hugsanlega fleiri leikskáld hafi einfaldlega ekki verið tilbúin
með smíðar sínar. Vitað er að fjögur verk bárust í þessa samkeppni og eitt af
þeim var leikurinn Frú Sigríður eftir Indriða Einarsson. Sterkar líkur eru til
að Gizur Þorvaldsson eftir Eggert Brím hafi verið eitt þessara verka, sömu-
leiðis Herra Sólskjöld eftir Halldór Briem, en hvert hið fjórða var hefur ekki
tekist að grafa upp.6
í dómnefndina völdust auk Bjöms ritstjóra Jónssonar Þórhallur Bjarnarson
síðar biskup, Morten Hansen skólastjóri, vinsæll áhugaleikari þessara ára og
skáldin Hannes Hafstein og Steingrímur Thorsteinsson. Er skemmst af því að
segja, að ekkert leikritanna hlaut náð fyrir augum dómnefndar. En ef marka
má Völuspána, hefur Indriði þó að minnsta kosti fengið hvatningarorð frá
nefndinni. Þar kemur og fram að hann hefur leitað sér dramatúrgiskrar leið-
sagnar hjá Emil Wulff, dönskum leikara, sem kom hingað með leikflokki
Edwards Jensens sumarið 1893; Wulff varð síðar þekktur maður í leikhúslífi
Dana og meðal annars leikhússtjóri á Friðriksbergi, þar sem hann valdi verk
með íslensku efni á verkefnaskrá sína.7 Eins og við sáum hér að ofan, glímir
Indriði enn við leikinn 1897 og er það þá þriðja atlagan að efninu, ef ekki sú
fjórða, því í Völuspá er látið að því liggja að þá hafi hann nýlega verið að rita
verkið upp, en kannski var það eftir samtöl hans við Wulff. Völuspáin kom
til mín frá Agli Baldurssyni prentara, sem er áhugamaður um íslenska leik-
listarsögu, og er í hans eigu, en sjálfur eignaðist hann hana á þann hátt, að
hann keypti í fombóksölu. Hún er in extenso svohljóðandi: