Andvari - 01.01.2003, Qupperneq 150

148
YELENA YERSHOVA
ANDVARI
37Guðrún Bjartmarsdóttir, Ragnhildur Richter. Tilv. rit, bls. 25.
38Þorsteinn Erlingsson. Tilv. rit.
39Þannig túlka Guðrún Bjartmarsdóttir og Ragnhildur Richter orð Peters (tilv. rit, bls. 25); þær
vitna, fyrir sitt leyti, í: Peter Carleton. Tilv. rit, bls. 100.
40Þess ber þó að geta að form annarra þululjóða Huldu („Heyrði eg í hamrinum“, „Segðu það
móður minni“, „Vor“, „Kóngsböm", „Bamaþula", „Lappa“, sjá: Hulda. Ljóð og laust mál.
Bls. 102-104, 108-109, 147-148, 178-179, 183-185, 189-190) og flestra þululjóða Theo-
dom er nokkuð „þululegra" en dæmin sem nefnd em hér að ofan gefa til kynna.
41 Og jafnvel miklu seinna; nægir að minnast átakanna í kringum atómkveðskap á síðari hluta
20. aldar.
42Guðrún Bjartmarsdóttir, Ragnhildur Richter. Tilv. rit, bls. 35.
43 En þessi tengsl mynduðust ekki síst vegna þess hve víða skilgreiningu á þulum Ólafur Dav-
íðsson notaði í útgáfu sinni á síðmiðaldaþulum og hve mörg kvæði sem em ekki „ekta“
þulur fengu þar inni.
44 Guðrún Bjartmarsdóttir, Ragnhildur Richter. Tilv. rit, bls. 42.
45Sbr.: Guðrún Bjartmarsdóttir, Ragnhildur Richter. Tilv. rit, einkum bls. 24-25; Islensk bók-
menntasaga. Bd. II. Bls. 485; Bd. III. Bls. 908-909, 920.
46T. d. þuluheildin „Hestur minn á Haugi“ (ÍGSVÞ. Bd. IV. Bls. 209). Nafnaupptalningum er
oft skotið inn í frásagnarþulur og öfugt. Dæmi um það em þuluheildimar „Gekk eg upp á
hólinn“, „Fyrst gekk hann Loki“ (Sama rit. Bls. 183, 204).
41ÍGSVÞ. Bd. IV. Bls. 181.
48 Þó að þeim sé flokkað undir lýrík í: Óskar Halldórsson. Lýrík. Hugtök og heiti í bókmennta-
frœði. Ritstj. Jakob Benediktsson. Rvk, 1983. Bls. 174.
49Óskar Halldórsson. Tilv. rit, bls. 172-173.
50„...in general the term lyric denotes a poem of limited length expressing the thoughts and
especially the feelings of a single speaker" (Beckson, K„ Ganz, A. Literary terms. New
York, 1975. Bls. 135; jafnframt: Óskar Halldórsson. Tilv. rit. Bls. 172-173.). Einnig er
spuming hvort hægt sé að tala um „single speaker" í þjóðkveðskap.
51 Vries, Jan de. Om Eddaens Visdomsdigtning. Arkivför Nordisk Filologi, 1934 (50. árg.).
Bls. 1-59; Vogt, W.H. Der friihgermanische Kultredner, þulr, þula und eddische Wissens-
dichtung. Acta Philologica Scandinavica, 1927. Bd. 2. Bls. 250-263; Vogt, W.H. Stil-
geschichte dereddischen Wissensdichtung. Breslau, 1927.
52 Sbr. t. d. ÍGSVÞ. Bd. IV. Bls. 175-178, 205, 238-239 o.fl.
53Guðrún Jóhannsdóttir. Tíu þulur. Rvk, 1943. Bls. 15-20; sbr. sams konar ævikvæði „Til
hinna ófæddu" eftir Ólöfu Sigurðardóttur frá Hlöðum (Ritsafn. Ritstj. Jón Auðuns. Helga-
fell, Rvk, 1945. Bls. 61-64), sem má þó varla heita þululjóð vegna tiltölulega fasts forms
sem sver sig í ætt við langlokur.
54 Sbr. nöfn á hafsbylgjum í „Heyrði eg í hamrinum"; sams konar innskot finnast stundum í all-
nýjum þululjóðum, sjá t. d. upptalningu bflaheita í Ferjuþulum eftir Valgarð Egilsson (s. 20).
55Sbr. ljóð Theodoru Thoroddsen „Stúlkumar ganga“ (Ritsafn. Ritstj. Sigurður Nordal. Rvk,
1960. S. 45—46): þar er skipt um sjónarhom oftar en einu sinni, en Theodora afmarkar vel
hverja skiptingu.
56Sveinn Skorri Höskuldsson. Tilv. rit, bls. 50; sbr. líka: Ármann Jakobsson. Tilv. rit.
57 Meðallengd þululjóða er að vísu nokkrir tugir vísuorða (sem stendur nær síðmiðaldaþulum
en „klassísku" miðleitnu ljóði sem er eitt til þrjú erindi að lengd), en þululjóð em þó sneydd
þeim hæfileika að flettast saman og mynda endalausar keðjur sem eru einkennandi fyrir síð-
miðaldaþulur.
58Nokkuð ber þó á þeim, einkum í bamaþululjóðum, sbr.: Guðrún Jóhannsdóttir. Hitt og
þetta: Ijóð, sögur og þulur til lesturs fyrir börn. Rvk, 1945. Bls. 15-17, 33-35, 47^19.