Andvari - 01.01.2003, Page 167

ANDVARI
UM PRÓSAUÓÐ SIGFÚSAR DAÐASONAR
165
Að lokum skulum við líta á eftirfarandi ástarljóð:
IX
Hin mikla gleði: að vita ekki þegar þú tókst í hönd mína hvort þú tókst í
hönd mína
- eða hvort hendur okkar væru aðeins hendur -
þegar við töluðum saman: að vita ekki hvort við töluðum saman
- eða hvort orð okkar væru aðeins orð.
Og hin mesta gleði þegar sá tími kom að við vissum að hendur okkar og orð
voru lifandi og fullkomin en ekki aðeins hendur og ekki aðeins orð.
Eðlilegt er að kalla níunda ljóðið prósaljóð, þótt varla sé fráleitt heldur að líta
á fyrrihluta þess sem fríljóð, og einingar hans þá sem ljóðlínur. Það er þó ekki
nauðsynlegt, og auk þess ástæðulaust að gera ráð fyrir ,hreinleika‘ þessara
tegunda.
Ljóðið fjallar um upphaf ástar og staðfestingu hennar, og þó það sé nafn-
laust má það með nokkrum rétti kallast titilljóð bókarinnar Hendur og orð.
Því orðin ,hönd‘ og ,orð‘ eru ofin í textann og bera hann uppi: aðferðin er
flétta einsog í ljóðinu hér á undan. Þetta ljóð er þó einnig byggt á hinni
dramatísku aðferð ,spenna - lausn‘ einsog fram kemur í orðunum „Hin mikla
gleði - „Og hin mesta gleði ...“.
Þó að ljóðið fjalli um ástina kemur það orð eða önnur slík ekki fyrir í text-
anum, enda er hann gott dæmi um þá skáldskaparaðferð sem T.S. Eliot kall-
aði ,hlutlæga samsvörun1 við tilfinningar og geðhrif. Það er að segja, að
verkið þyrfti sjálft að hafa að geyma „hluti, ástand, eða röð atburða“ sem
gæti framkallað þau geðhrif sem skáldið vildi tjá.27
Þráttfyrir þetta er ljóðið afar ólíkt skáldskap Eliots, sem lítt kvað ástarljóð,
en tónn þess, tær einfaldleiki málsins, vísunin til handa elskendanna, orða
þeirra og gleðinnar sem ástin veitir - allt sver þetta sig í ætt við ljóð Eluards.
*
Ég hef nú fjallað nokkuð um prósaljóð Sigfúsar Daðasonar almennt og
Ijóðin í annarri bók hans Höndum og orðum (1959) sérstaklega, og læt hér
staðar numið. Prósaljóðin eru afar mikilvægur þáttur í skáldskap Sigfúsar.
Af 127 kvæðum hans eru átján prósaljóð, og mörg þeirra má að mínum
dómi telja til bestu ljóða hans. Prósaljóð er að finna í öllum ljóðabókum
hans nema Provence í endursýn. Flest eru þau í Höndum og orðum, eða átta,
og næsta bók, Fá ein Ijóð, byrjar á fjórum prósaljóðum (þar af er ein
þýðing) og endar á tveimur. Greinilegt er að Sigfúsi hefur fundist ljóð-