Tímarit lögfræðinga - 01.06.1951, Síða 8

82
Tímarit lögfræðinga
verzlunarmálum og í öðrum málum, ef honum þykir þess
þörf. Með sama hætti er dómara í opinberum málum heim-
ilað að kveðja til tvo kunnáttumenn með sér til dómstarfa,
þar sem honum þykir þess sérstök þörf, 3. mgr. 5. gr.
Dómari á auðvitað sjálfur að valda lögfræðilegum efnum,
en um mörg atriði önnur kann hann að bresta nauðsyn-
lega þekkingu, t. d. um læknisfræðileg atriði í fóstureyð-
ingarmáli, smíðaþekkingu í máli út af skipsbyggingu eða
húsasmíði o. s. frv. 1 sambandi við þetta ákvæði standa
svo allrækileg fyrirmæli í 8.—14. gr. um skyldu manna
til að taka kvaðningu dómara til dómstarfa með honum,
um dómhæfi þeirra og starf. Kvatt getur dómari kunn-
áttumenn þegar að frumprófi loknu eða síðar. Hugsunin
virðist vera sú, að naumast verði fyrr um það sagt, hvort
kunnáttumanna muni vera þörf, enda megi þegar í frum-
prófi verða ljóst, að sök sé engin eða að minnsta kosti
sé sakarefni ekki svo vaxið, að meðdómenda sé þörf. Ann-
ars hlýtur dómari að meta þörfina hverju sinni, og mun
honum að jafnaði verða fremur lagt það til lasts, ef hann
tekur ekki meðdómendur, en ef hann gerir það, svo fram-
arlega sem við sakarefni eru atriði tengd, þar sem til úr-
lausnar þarf þekkingu, sem löglærður maður með almennri
þekkingu hefur ekki til brunns að bera. Vitanlega úti-
lokar hluttaka sérkunnáttumanna í dómstarfi það ekki, að
dómur þannig skipaður leiti álits annarra kunnáttumanna,
t. d. læknaráðs, verkfræðingafélags o. s. frv. En dómur
skipaður kunnáttumönnum stendur betur að vígi en lög-
lærði dómarinn einn mundi gera, þegar meta skal sönn-
unargildi álita annarra kunnáttumanna. Sjálfsagt getur
það orðið álitamál, hvort taka skuli kunnáttumenn í dóm.
Til þess er þó alls ekki nægilegt, þó að eitthvert einstakt
sakaratriði sé svo vaxið, að sérkunnáttu eða sértæki þurfi
til að leysa úr því, svo sem blóðrannsókn, vottorð læknis
um áverka á manni, mat á örorku, efnarannsókn o. s. frv.
Slíkar úrlausnir sérkunnáttumanna verður dómari venju-
lega að leggja til grundvallar, eins og þær eru. Þær segja
venjulega alveg nákvæmlega af eða á um tiltekið atriði.