Tímarit lögfræðinga - 01.06.1951, Side 68

142
Tímarit lögfræöinga
2. Ef ákærði hefur ekki sinnt kvaðningu samkvæmt 113.
gr., enda sé skilyrðum hennar fullnægt (bls. 92—94). Verð-
ur þá refsidómur kveðinn upp á hendur ákærða, 126. gr.
3. Ef hvorki ákærði né sjálfvalinn verjandi hans kemur
fyrir dóm, 127. gr. Hér er gert ráð fyrir því, að ákærði
hafi ekki átt kröfu til skipunar verj anda eða hafi ekki
neytt réttar síns til þess, en kunni að hafa fengið sér verj-
anda, sbr. 3. málsgr. 81. gr. Mál má auðvitað ekki þegar
taka til dóms, heldur fresta máli og kveðja ákærða af nýju
fyrir dóm, ef dómara er kunnugt um forföll hans, fram-
haldsrannsóknar þykir þörf eða annars er svo ástatt, að
dómara þyki varhugavert að taka mál þegar til dóms.
Dómara er með þessu raunverulega í sjálfsvald sett, hvort
hann tekur hér mál til dóms eða ekki, enda er alls ekki
gerandi ráð fyrir ómerkingu dóms í æðra dómi, þótt ekki
hafi þar virzt þörf að fresta máli. Ef ekki er sótt dómþing
samkvæmt nýrri kvaðningu dómara, þá skal jafnan taka
mál til dóms.
II. Oftast mun ekki vera unnt að taka mál til dóms
þegar í fyrsta þinghaldi. Þegar ákærði á rétt á því, að
honum sé skipaður verjancli, þá skal gera það í fyrsta þing-
haldi, nema það hafi áður verið gert. Þetta má vel verða,
ef sökunautur hefur áður lýst ósk sinni um skipun verj-
anda og bent á tiltekinn, löghæfan mann, t. d. réttargæzlu-
mann sinn í rannsókn máls. Sökunaut er venjulega skip-
aður sá löghæfur maður, sem hann bendir á, nema ein-
hverjar sérstakar ástæður mæli því í gegn, sbr. 82. og 85.
gr. Um hæfileika verjenda má annars vísa til þess, sem
áður segir um réttargæzlumann (bls. 112—113). Ef söku-
nautur óskar þess, þá skal jafnan skipa honum verjanda:
1. Ef hann er sakaður um brot, sem að lögum getur varð-
aö hann missi þjó'öfélagsréttinda, 80. gr. 2. málsgr. Þetta
merkir það, að viðeigandi lagagrein heimili eða bjóði dóm-
ara að dæma slík réttindi af aðilja. Skiptir ekki máli, þó að
dómari telji víst eða líklegt, að réttindi verði ekki dæmd
af honum í því máli. Sama gildir, ef heimilað er að svipta
mann heimild til þess að gegna síðar starfa, sem hann