Tímarit lögfræðinga - 01.06.1951, Síða 80

154
Tímarit lögfræðinga
annars kostar þarf ef til vill að fresta máli til hennar, sbr.
137. gr. 4. tölul. Sama er, ef vitni sækja ekki þing eða
aðiljar forfallast, sbr. 137. gr. 1.—3. tölul. Framhalds-
rannsókn fer fram fyrir dómara aðalmálsins, nema óhjá-
kvæmilegt sé að láta hana fara fram annars staðar, enda
komi sakflytjendur þar fyrir dóm með sömu réttindum
og skyldum sem annars, ef dómendum aðalmáls þykir
nauðsyn til þess., 5. málsgr. 134. gr. Ef dómkveðja þarf
matsmenn eða skoðunar, þá gerir dómur í aðalmálinu það.
Sakflytjendur taka ríkan þátt í rannsókn þessari. Sækj-
andi spyr þau vitni, sem hann leiðir, og verjandi sín, en
gagnspurningar geta þeir borið upp eftir þörfum. Sjálf-
sagt mun oft vera heppilegt, og að minnsta kosti til flýtis,
að sakflytjendur hafi skriflegar spurningar til, sem verði
lagðar fram í dómi, svo að ekki þurfa að tefja dóminn
með bókum þeirra. Dómari (dómendur) hafa alla gæzlu
á vitnaleiðslu og spyr vitni sjálfur eftir þörfum, enda
skal vitnaleiðsla fara eftir fyrirmælum 102. gr. Samskonar
verður, ef matsmenn eða skoðunar skulu staðfesta gerðir
sínar fyrir dómi. Þegar vitnaleiðslu lýkur, má enn verða
ástæða til þess að prófa ákærða, með því að nýjar upp-
lýsingar kunna að koma, sem ekki samrýmast skýrslum
hans eða verða þeim til skýringar og fyllingar. Að þessu
öllu loknu verður tekið til sóknar og varnar.
Verður þá fyrst fyrir að ákveða það, hvort málflutn-
ingur skuli vera munnlegur eða skriflegur. Munnlegur
málflutningur verSur aSalreglan. Frá henni má einungis
víkja, ef sakflytjendur báðir óska skriflegs málflutnings.
En dómur er þó ekki bundinn við ósk þeirra. Skriflegan
málflutning á hann því að eins að leyfa, að sá málflutn-
ingur sé að áliti hans heppilegri. Svo má vera, ef mál er
mjög umfangsmikið, t. d. margir ákærðir, mörg brot,
miklar tölur o. s. frv. Annars er reynslan sú, að dómendur,
sem vanir eru orðnir munnlegum málflutningi, taka hann
fram yfir skriflegan málflutning, nema ef til vill, þegar
mjög sérstaklega stendur á.
Samkvæmt 2. málsgr. 135. gr. á málflutningur að fara