Tímarit lögfræðinga - 01.06.1951, Page 90

164
Tímarit lögfræöinga
sjóði, er til hægðarauka veitt heimild til að leggja kröfu
sína undir úrskurð dómara, þegar niðurfall rannsóknar eða
ákæru hefur verið ákveðin, undir dóm héraðsdómara í op-
inbera málinu á hendur aðilja eða í venjulegu máli í héraði.
Ef refsimál er höfðað á hendur opinberum starfsmanni
(dómara, lögreglumanni, fangaverði) fyrir refsiverð glöp,
þá má auðvitað koma bótalcröfu að í því máli með venju-
legum hætti. Annars má hafa uppi bótakröfu á hendur
dómara í sambandi við áfrýjun aðalmálsins samkvæmt 2.
málsgr. 34. gr. laga nr. 85/1936, en aðra, sem bótakrafa
er á hendur gerð, má sækja í héraði með venjulegum hætti,
nema ef til vill dómsmálaráðherra, sem kann að eiga að
sæta dómi landsdóms.
XVI. Sektir. Dómar og úrskurðir.
A. 1 XIX. kafla er safnað reglum um réttarfarssektir.
Af ákvæðum þeim er sérstök ástæða til að nefna það, að ef
ávirðingar sakflytjenda og annarra fyrir dómi varða
þyngri refsingu en sektum, þá verður að höfða refsimál á
hendur þeim eftir almennum reglum, 162. gr., en sekt getur
dómari ákveðið með úrskurði eða dómi í aðalmálinu, 159.
gr. og 2. málsgr. 161. gr., enda má kæra sérstaklega slíka
refsiákvörðun, 163. gr.
B. I XX. kafla greinir um dóma og úrskuröi. Úrskurðir
kallast, sem kunnugt er, þær ákvarðanir dómara í málum
almennt, sem ekki binda enda á málsmeðferð, en ályktanir,
sem binda enda á mál, dómur, sbr. 1. málsgr. 124. gr. Af
ákvæðum þessa kafla skal einungis minnzt tveggja atriða:
a. Aófararfrest skal í enga refsidóma setja, hvorki um
refsingu né annað, nema í dóma eða úrskurði, þar sem að-
ilja er dæmt að greiða sekt, 4. og 5. málsgr. 166. gr.
b. Um verkan dóms í opinberum málum er nú berlega
mælt í 168. gr. Má þar greina á milli:
aa. Dómur leggur band á dómara sjálfan. Hann getur
ekki breytt dómi, sem hann hefur kveðið upp, framar en
segir í 2. málsgr. 195. gr. laga nr. 85/1936, sem til er vísað
í 2. málsgr. 168. gr.