Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1951, Side 30

10
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
Tómas málaflutning í Reykjavík
næstu þrjú árin, en varð síðan að-
stoðarmaður á Hagstofu íslands
fram til ársloka 1943. Síðan hefir
hann gefið sig að ritstörfum. For-
maður Bandalags íslenzkra lista-
manna var hann árin 1943 og 1949,
og ber það vitni trausti því og vin-
sældum, sem hann nýtur í hópi
skáldanna og listamannanna.
Þegar hann stendur nú á fimm-
tugu, á Tómas Guðmundsson sér að
baki æði víðtækan, og þó um annað
fram sérstaklega merkilegan rit-
höfundarferil, sem aðeins verður þó
í þessari greinargerð rakinn í
nokkrum megindráttum, því hér er
eigi um tæmandi bókfræðilega upp-
talningu að ræða á ritverkum hans.
Ber þá fyrst að geta kvæðabók-
anna, en þær eru: ViS sundin blá,
Reykjavík 1925, önnur útgáfa 1950;
Fagra veröld, Reykjavík 1933, önn-
ur útgáfa 1933, þriðja útgáfa 1934,
fjórða útgáfa 1947; Sijörnur vorsins,
Reykjavík 1940, en árið áður kom
út í París frönsk þýðing á kvæðum
Tómasar (Poémes islandais) eftir
Pierre Naert háskólakennara; og
Fljóiið helga 1950.
Ásamt með Magnúsi skáldi Ás-
geirssyni var Tómas ritstjóri tíma-
ritsins Helgafells 1943—46, er þeir
félagar höfðu stofnað, og á hann þar
margt greina og fjölda ritdóma, er
sýna víðtæka bókmenntaþekkingu
hans, smekkvísi og glöggskyggni í
þeim efnum.
Af þýðingum hans má telja:
Arabiskar næiur (Þúsund og ein
nótt), með Páli Skúlasyni, Reykja-
vík 1934; hið fræga rit Nóa Nóa
eftir Paul Gauguin (með prýðilegum
formála um höfundinn), Reykja-
vík 1945; og leikritið Meðan við
bíðum eftir Johan Borgen, er leikið
var í Reykjavík 1949.
Tómas hefir einnig af mikilli
prýði annast þessar útgáfur verka
íslenzkra skálda og samið um þau
ítarlegar og ágætar inngangsrit-
gerðir: Ljóðmæli Stefáns frá Hvíta-
dal, Reykjavík 1945; rit Jónasar
Hallgrímssonar, Ljóðmæli, Reykja-
vík 1945, í óbundnu máli, Reykja-
vík 1946; ný útgáfa, Ritsafn (í tveim
bindum), Reykjavík 1947; þriðja út-
gáfa í einu bindi 1949. Tómas ritaði
einnig einkar fögur minningarorð
framan við íslenzku útgáfuna af
kvæðum norska öndvegisskáldsins
Nordahl Grieg, Friheten, Reykjavík
1943; einnig var hann einn af með-
útgefendum hins mikla kvæðasafns,
íslands þúsund ár, Reykjavík 1947,
valdi kvæðin frá 20. öldinni. Og
þegar þetta er ritað, hafa borist
fregnir um það, að hann sé að búa
undir prentun nýja útgáfu af kvæð-
um Hannesar Hafsteins (ásamt for-
mála) í tilefni af níutíu ára afmæli
skáldsins.
Ekki er það því ofsögum sagt, að
harla mikið liggur þegar eftir Tómas
af ritstörfum, og hafa þó eigi öll
kurl komið til grafar í ofanskráðu
framtali. Hitt er þó enn verðugra
frásagnar og ánægjulegra, hversu
handbragðið á ritum þeim, sem
hann hefir farið höndum um, er
vandvirknislegt og smekklegt.
II.
Þó að Tómas, jafn hæglátur og
hann er í eðli sínu, hefði sig lítt í
frammi á skólaárunum, jafnvel í
vinahópi, var oss skólabræðrum
hans og félögum það fyllilega ljóst,
að hann var gæddur næmri at-