Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1951, Page 81

GUTTORMUR J. GUTTORMSSON:
„Mál sem hefir mátt að þola"
Altof mikið er úr því gert að ís-
lenzk tunga sé að deyja út hér
vestan hafs, sem talað mál, og von-
laust stríð að halda henni við. Slíkt
athsefi margendurtekið af mörgum
er langt frá því að vera hættulaust.
^að er hægt að murka lífið úr heil-
f>rigðum manni með því að telja
honum trú um að hann sé að deyja.
Margir kannast við söguna um
fangelsislækninn sem fékk leyfi til
gera tilraun á dauðadæmdum
^anga og lézt spretta á lífæð hans
r^eð kníf og lét síðan rauðan volgan
vökva renna á úlnlið honum. Dró af
fanganum eftir því sem vökvinn
jrúnkaði og við síðustu dropana dó
hann — alheilbrigður!
, ^a raun, að vera talin af, og það
a bezta skeiði, hefir íslenzk tunga
01 ðið að þola hér, en aldrei á íslandi.
nda var ábætandi þar. Allar raun-
|rnar hefir hún staðist og þrátt fyrir
Þessa síðastnefndu, gert betur en
alda velli hér vestan hafs hart nær
útatíu ár. Og haldi hún áfram að
vaxa f vizku og náð, eins og hún
eÚr gert til þessa, er óhætt að full-
yr a að hún eigi fyrir sér í nálægri
raratíð að verða klassiskt gullaldar-
mal °S verði hinn mesti sómi aust-
hafs og vestan að mæla á hreinni
j estur-íslenzku. Að hún hefir frá
yrstu árum íslendinga í þessu
andi tekið skessuskrefum í fram-
araáttina er fyrst og fremst að
þakka lífsgildi hennar sjálfrar.
Fleira kemur til greina. Það er auð-
veldara að tala hana lifandi en tala
hana dauða; auðveldara að tala
hana til lífs en tala hana í hel.
Vöxtur hennar og viðgangur eru
fólgnir í öðru fremur en útbreiðslu
hennar. Ég játa að hún er ekki eins
útbreidd og æskilegt væri — hefir
aldrei verið það, jafnvel ekki þá er
hún var töluð þvert og endilangt
um alla Evrópu og víðar. En á
þeirri takmörkun eða hindrun er
hægt að ráða bót.
Ef menn trúa því að það verði
sem þeir vilja, þá verður það. Þann-
ig hafa þeir skapað heila heima,
áður óþekta, flesta sína guði og sinn
næsta nágranna, fyrir neðan, í sinni
mynd. — Auðvitað dettur engum
heilvita manni til hugar að trúa
þessu nema hann haldi að einhver
hafi skrifað þetta fyrir mig, eða
sagt það á undan mér. (Það er til
of mikils mælst að nokkur fullyrði
að kvæði sé skáldskapur nema það
sé að efni og formi alveg eins og
annað kvæði sem er viðtekinn
skáldskapur). Svo vel vill til að ég
er vel heima í ritningu sem vert er
að vitna í. „Hún er mér kær sú
blessuð bók“, og heitir The Love-
child eftir Edith Oliver. Auk þess
styðst ég við tvo okkar mikilhæf-
ustu og ágætustu presta: Síra Benja-
mín Kristjánsson og síra Björn B.