Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Side 162
144
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
aS öSrum kosti telja nauSsynlegt aS reisa
húsiS í einhverjum útjaSri borgarinnar.
Þá leitaSi nefndin sér upplýsinga um,
hversu kostnaSarsamt yrSi aS reisa ákjós-
anlegt hús, og varS hún aS sjálfsögSu í
þvl sambandi aS athuga, hvaS mundi telj-
ast ákjósanleg bygging. Gaf séra Bragi
FriSriksson ýmsar upplýsingar um sams
konar byggingar á íslandi. Einnig aflaSi
nefndin sér upplýsinga um höll þá hina
miklu, er NorSmenn reistu fyrir skömmu I
Seattle og nefnist Norway Centre. Er þetta
mjög vönduS bygging og margfalt stærri
en sú, er íslendingar þyrftu hér. Norway
Centre er þrílyft hús, er skiptist í tvær
aSal álmur, sem eru aS stærS 60'xl20' og
76'xl20'. KostaSi þetta stórhýsi þó aSeins
$375,000, (innanhúsmunir $40,000 og eld-
húsáhöld og veitingasalsmunir $75,000).
Annars leggur nefndin hér meS lýsingu
og uppdrætti af þessu völundarhúsi.
Þá baS nefndin Skapta verkfræSing
Borgford, er góSfúslega hafSi boSist til
þess, aS aSstoSa nefndina, a gefa henni
áætlun um kostnaS á byggingu, er inni-
héldi eftirfarandi herbergi:
Samkomusal er rúmaSi 600 manns.
Eldhús og smáan veitingasal
Tiu svefnherbergi
Gripasafn og lestrarsal
Tvo smáa fundarsali
Anddyri
íbúS eftirlitsmanns
Salerni.
Hr. Borgford reiknaSist til aS slíka
byggingu, 9,900 ferhyrningsfet aS flatar-
máli, mætti auSveldlega reisa fyrir
$250,000 og væri I þeirri upphæS innifaliS
verS á bílastæSi, er rúmaSi 80 blla.
Taka má þaS fram, aS séra Bragi FriS-
riksson kom meS þá tillögu, aS höfS væru
nokkur svefnherbergi I byggingunni eins
og tlSkast I sams konar byggingum á Is-
landi, þar sem utanbæjargestir gætu fengiS
næturgisting. Taldi hann aS vel gæti komiS
til mála, aS ýmis byggSarlög legSu fram
andvirSi eins herbergis hvert. Flestum
nefndarmönnum mun hafa fundist ýmisir
örSugleikar I sambandi viS þessa hug-
mynd, en þó telur nefndin rétt aS geta
hennar, því margt hefur hún til sins
ágætis, sérstaklega þegar athugaS er, aS
samkomuhúsiS ætti aS skoSast sem megin
miSstöS íslendinga vestan hafs I félags-
legu tilliti, en ekki séreign Winnipeg-
Islendinga.
Nefndin naut einnig góSvildar þeirra
húsameistara, Wolfgang Gerson og A. J.
Donahue. GerSu þeir uppdrátt aS sam-
komuhúsi, sem væri einlyft, og leggur
nefndin hann fram ásamt þessari skýrslu,
þótt hún kæmist aS þeirri niSurstöSu, aS
öilu athuguSu, aS tvllyft hús væri bæSl
kostnaSarminna og hentugra. Vildi nefnd-
in mælast til þess, aS ÞjóSræknisfélagi®
greiddi þeim Gerson og Donahue sóma-
samlega þóknun fyrir þennan uppdrátt.
Nefndin telur, aS auSvelt væri aS reisa.
ákjósanlegt samkomuhús fyrir ekki meira
fé en $200,000. Álítur hún lóSina á
Toronto og Sargent hentugan staS fyrir
sllkt hús og aS hægt væri aS fá 16S undir
bllastæSi I nágrenninu.
AS lokum vill nefndin gera noklcrar at-
hugasemdir I sambandi viS byggingar-
máliS. Henni finnst, aS ef nokkuS á aS
verSa úr byggingu Islendingahúss hér í
borg verSi ÞjóSræknisfélagiS aS taka nýja
afstöSu til þessa máls. Fram aS þessu
hefur þaS veriS vani á þingum, aS skipa
milliþinganefnd I þetta mál. Hafa svo
þessar nefndir annaS hvort lítiS starfaS,
eSa notiS, þegar þær hafa starfaS, hvork'
samúSar né hjálpar frá stjórnarnefnd
ÞjóSræknisfélagsins, aS ekki sé meira sagt-
Nefndin telur þaS gagnslaust aS skipa
fleiri milliþinganefndir I þessu máli undir
sömu skilyrSum og aS undanförnu. Nefnd,
sem á aS geta aflaS sér upplýsinga, fengi®
uppdrætti gerSa og sinnt öSrum nauSsyn-
legum störfum eins og vera ber, þarf að
hafa nokkur peningaráS. Til þess, aS þetta
mál fái verulegan byr undir vængi verSur
aS afla þvl nokkurs fjár nú þegar. Finns
nefndinni aS hér hvili mest skylda á ÞjSö-
ræknisfélaginu, aS ganga ötullega frarn
þessu. ÞjóSræknisfélagiS á nú Jón
Bjarnasonar bygginguna, og þess ber a
minnast, aS félagiS fékk þá byggingu me
þeim skilningi, aS hún skyldi notuS
þarfir íslenzka mannfélagsins hér I
Væri þaS allgóS byrjun aS byggingarsjó ’
ef félagiS seldi húsiS og léti fé þaS, sem
fenglst fyrir þaS, renna I slíkan sj '
Hyggur nefndin, aS þá kæmist Sre‘®
gangur á þetta mál, því ekki er aS e >
aS íslendingar geta reist sér samkomun
ef hugur fylgir máli. En til þess aS sv {
verSi, verSur einhver aS sýna viljann
verkinu. . r
Um rekstur hússins — en nefndin e______
ekki, aS þaS fái boriS sig fjárhagslega
vill hún aSeins geta þess, aS hún te
ófært aS reka þaS, án þess aS saniiö v® ^
um rekstur þess viS ákveSna aSila, 6
liggur þetta I augum uppi.
Þá vill nefndin taka þaS fram, aS nangU
synlegt sé aS framkvæmdarnefnd I P (
máli verSi kjörin úr hópi sérfræoing
hinum ýmsu greinum, er þaS varSa.
Winnipeg, 21. febrúar 1955
Bragi Friðriksson
Lúðvík Iö-istjánsson
Erlingur Eggertson
Einn nefndarmanna, Jón Asge t
hefur veriS fjarstaddur á Islandi og
þvl eigi skrifaS undir skýrsluna.