Hugur - 01.06.2010, Page 191

Hugur - 01.06.2010, Page 191
Mælingar og samanburður á löngunum 189 hvernig hann á þeim tímapunkti metur einn kost samanborið við aðra kosti en segja okkur ekkert um hversu sterkar langanirnar eru samanborið við langanir hans á öðrum tímapunkti eftir að þær hafa breyst. Vandamálið sem hér er lýst, ef „vandamáT skyldi kalla, er nákvæmlega hið sama og það sem fjallað var um í síðasta kafla. Þegar langanir einstaklings breytast þarf enda nýtt nytjafall til að lýsa hinum nýju löngunum. Og þar sem um er að ræða tvö mismunandi nytjafoll er engin leið að bera gildin úr hinu nýja nytjafalh saman við gildin úr því gamla, eins og þegar hefur verið rakið. Samanburður á löngunum Þeim nytjastefnumönnum sem halda því fram að velferð felist í því að heimurinn sé sem næst því að vera eins og maður helst kýs og telja ennfremur að skylda stjórnvalda sé fyrst og fremst að hámarka velferð borgaranna, er augljós vandi á höndum fýrst ekki er hægt að bera saman hversu sterkar langanir einstaklinga eru.23 Tökum sem dæmi stjórnvaldsaðgerð sem hefði í för með sér að þau 10% borgara sem minnst eiga fengju aðstoð sem skipti sköpum fyrir h'fsafkomu þeirra og væri íjármögnuð með skattheimtu af þeim 10% borgara sem mest eiga, en væri þó ekki kostnaðarsamari en svo að skattheimtan hefði óveruleg áhrif á tækifæri hinna efnameiri til að gera það sem þeir vilja (að öðru leyti en að greiða umrædda skatta) og hefði engin önnur neikvæð áhrif. Að því gefnu að hinir ríkari vildu heldur sleppa við að greiða skattana og að hinir fátæku séu hlynntir aðgerðinni en einstaklingar í miðjuhópnum sem aðgerðin hefur ekki áhrif á hafi ekki skoðun á henni, er á grundvehi þeirrar nytjastefnu sem hér er til umræðu hvorki hægt að mæla með né gegn slíkri aðgerð. Skiptir þá engu þótt fátækari hópurinn sé tilbúinn að „fórna öllu“ til að aðgerðin verði að veruleika, en hinir ríku láti sig máhð aftur á móti litlu varða og séu tilbúnir að gera mjög lítið til að koma í veg fyrir aðgerðina. Enda höfum við enga leið til að bera saman gildi þess sem hinir fátæku eru tilbúnir að fórna, eins og þeir sjálfir meta það, við gildi þess sem hinir ríku eru tilbúnir að fórna, eins þeir meta það. Það að sú nytjastefna sem um ræðir skuli ekki hafa neitt að segja um ákvarðanir á borð við þessar hlýtur að teljast mótsagnarkennt í ljósi þess að ein meginhugsunin á bak við nytjastefnu er einmitt að stjórnvöld eigi að leggja aht kapp á að hámarka velferð þegna sinna (eða ein- hver önnur huglæg gæði).24 Vilji menn engu að síður byggja samfélagsval (e. social choice) á löngunum borg- 23 1 þessu samhengi má benda á að sá stjórnspekingur nútímans sem líklega er frægastur fyrir að halda fram þeirri kenningu sem hér er lýst, Richard Arneson, gerir enga tilraun til að leysa um- ræddan vanda þrátt fyrir að viðurkenna tilvist hans. Sjá sérstaklega Richard Arneson,„Liberalism, Distributive Subjectivism, and Equal Opportunity of Welfare", Philosophy and Public Affairs 19 (2/1990) en einnig „Welfare Should Be the Currency of Justice", Canadian Journal of Philosophy 30 (4/2000) og „Primary Goods Reconsidered", Noús 24 (3/1990). 24 Nútíma velferðarhagfræði, sem fyrst og fremst fæst við að benda á umbætur þar sem löngunum einhverra er betur fullnægt án þess að einhver geti sagt að löngunum hans sé eftir breytinguna síður fullnægt (þ.e. svokallaðar Pareto-umbætur), er enda komin nokkuð langt frá þeirri nytja- stefnu sem hún byggir sögulega á.
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143
Page 144
Page 145
Page 146
Page 147
Page 148
Page 149
Page 150
Page 151
Page 152
Page 153
Page 154
Page 155
Page 156
Page 157
Page 158
Page 159
Page 160
Page 161
Page 162
Page 163
Page 164
Page 165
Page 166
Page 167
Page 168
Page 169
Page 170
Page 171
Page 172
Page 173
Page 174
Page 175
Page 176
Page 177
Page 178
Page 179
Page 180
Page 181
Page 182
Page 183
Page 184
Page 185
Page 186
Page 187
Page 188
Page 189
Page 190
Page 191
Page 192
Page 193
Page 194
Page 195
Page 196
Page 197
Page 198
Page 199
Page 200
Page 201
Page 202
Page 203
Page 204
Page 205
Page 206
Page 207
Page 208
Page 209
Page 210
Page 211
Page 212
Page 213
Page 214
Page 215
Page 216
Page 217
Page 218
Page 219
Page 220
Page 221
Page 222
Page 223
Page 224
Page 225
Page 226

x

Hugur

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.