Tímarit Máls og menningar - 01.12.1972, Qupperneq 149

Gerpla
myndir fornkappa um hernað voru allt aðrar. I ræðu þeirri á Þingvöllum
(í júní 1952), sem áður er lil vitnað, segir Halldór: „Vér íslendíngar erum
friðsamir bændur og fiskimenn, og þær hetjur sem vér dýrkum í fornum
kvæðum eiga ekkert skylt við hetjurnar í herjum nútímans, sem stórvirk-
astir eru í því að granda vopnlausu fólki með kjarnorkuspreingjum, napalm-
bombum og öðrum múgmorðstækjum, en duga að öðru leyti illa til hern-
aðar“. Ljós dæmi íslenzks metnaðar eru í Gerplu sem öðrum bókum Hall-
dórs. Hinn forni grundvöllur sem hann velur sér til ástríðuheitrar ádeilu á
hernaðarstefnu nútímans, sem allra alda, er vígstaða hans. Og skáldið sjálft
er sannarlega í vígahug, og mætti jafnvel segja innblásið hetjuanda ís-
lenzkra sagna og ljóða. Sjálfur arnsúgur þeirra er í flugi Gerplu. Hver
tími hagnýtir sér arfleifðina á sinn hátt í samræmi við þarfir sínar og sjón-
armið. íslenzkar fornbókmenntir hafa verið íslendingum sífelld aflsupp-
spretta. Hin rómantíska dýrkun þeirra hefur gefið þjóðinni líf. A tímum
neyðar og undirokunar héldu þær hugrekkinu vakandi í brjósti hennar.
I frelsisbaráttu hennar hafa þær verið lífgjafi og afl, kveikt ættjarðarást,
sjálfstraust og framtíðarvonir. í Gerplu eru þær umskapaöar í afl friðarins
og áskorun til heimsins um frið. Og sjálfur sækir höfundur hennar til þeirra
aflið í stórvirki sitt. Gerpla er innblásin anda þeirra. Margt af því sem dýpst
er í sögunni eða gefur henni hæst flug má rekja til fornra fyrirmynda hennar.
Skáldið hefur lært og drukkiö í sig tungutak þeirra sem gefur Gerplu ekki
sízt hina hrífandi fegurð.
291