Tímarit Máls og menningar - 01.12.1972, Síða 152

Tímarit Máls og menningar
ár uppi á hálendi, ferðamannaskálar í beztu áföngum öræfanna, kver með
leiðarvísum og kortum fyrir þá, sem fara vilja langferðir upp í óbyggðir,
hvort sem er ríðandi, gangandi með hesta undir farangur eða með allan
ferðabúnað sinn á bakinu.
H. G. Wells hefur í einni af bókum sínum um framtíðarskipulag heimsins
borið fram þá hugmynd, að upp þyrfti að rísa stétt manna, er bæri frá að
hæfileikum, uppeldi og mannkostum, og setti sér það mark að verða leið-
togar og stjórnendur mannkynsins. Ein af þeim kröfum, er gera skyldi til
þessara manna, var sú, að hver þeirra færi hálfan mánuð á ári upp í fj öll og
óbyggðir, einn síns liðs. Það vakir fyrir honum, að slíkt ferðalag væri hið
bezta ráð til þess að kenna manninum að treysta sjálfum sér, horfast í augu
við tilveruna, greina sundur aðalatriði og aukaatriði lífsins, hressa og herða
líkama og sál.
Oræfin eiga Hka sína gestrisni, svipmikla og stórfellda, bláfj allageim og
heiðj öklahring, sem enn þá betra er að kynnast sjálfur en lesa um hjá skáld-
unum, því að orðin ná skammt til þess að lýsa liátign óbyggðanna og friði.
Ein dagleið um öræfi er að hressingu á við margar í byggðum. Það eina, sem
ástæða er lil þess að óttast, er langvarandi óveður. Fáeinar dembur eru ekki
nema skemmtileg tilbreyting fyrir þann, sem hefur kunnað að búa sig heiman.
En í langviðrum er sjaldan vont veður nema öðrumegin við vatnaskil há-
lendisins. Sunnanbrælan endar á Hveravöllum og þá er sólskin og sunnan-
vindur norður í haf, og norðansvækjan nær ekki nema suður í Gránunes. Sá
sem fer í ferðalag um óbyggðir, og getur skapað sér áætlun jafnóðum,
getur líka valið sér veður miklu meir en niðri í byggðum.
Reyndu að koma í tjaldstað á fögru sumarkvöldi eftir hæfilega langa göngu
með háfjallablæinn í blóðinu og góða samvizku áreynslminar í hverjum lið.
Þú þarft að slá tjaldi, leysa föggur, kveikja eld, sjóða mat, koma fyrir svefn-
poka, hafa allan veg og vanda af sjálfum þér. Það er enn þá betra en koma
á bæ, híma inn í stofu og bíða þess, hvað við þig verði gert. Svefninn er
ótrúlega vær, loftið hreint, hvíldin þæg, og þú vaknar ekki um morguninn
við skilvindusón eða hænu, sem er að verpa. Þú vaknar endurfæddur, kemur
út úr tjaldinu og finnst heimurinn nýr og ósnortinn eins og hann hafi verið
skapaður í nótt. Ef til vill hefurðu gengið daginn áður um brunahraun og
auðnir og tj aldstaðurinn er Hveravellir eða Landmannalaugar, iðjagrænn
blettur með heitu vatni. Þá finnurðu, að þú ert að kynnast íslandi, andstæð-
um þess, harðleikni og blíðu, tign og yndi, eins og það væri að hvísla að þér
leyndarmálum sínum.
294