Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Blaðsíða 17

Ég hafði mjög mikið fyrir því að leita að báðum þessum titlum. Hjartastaður
fæddist á allra síðustu stundu, á eftir 60 misvondum titlum. Ég held að það
sé rétt að bæði Tímaþjófur og Hjartastaður þýði svolítið annað og fleira í
titlunum hjá mér en í daglegu tali. Ég er glöð yfir að geta leyft góðum orðum
að breiða úr sér.
Maður þjáist meira yfir forminu en yfir tungumálinu. Tungumálið er
frekar leikur, þótt því fylgi líka mikil ögun. Og handverkið sem er svo mikið
maus og dútl er ekki til einskis, það fæðast hugmyndir í handverkinu, í öllum
útstrikununum og krotinu og nuddinu. En það að þurfa að hugsa einhvers-
konar form út í æsar og að finna eitthvað nýtt sem hentar því viðfangsefni
sem maður er að fást við þann og þann tíma; þá þarf maður að hugsa þannig
að mann virkilega verkjar í hausinn. Og í því tilfelli er ég kannski alltaf að
færast meira í fang en mér finnst að ég geti. Ég er að glíma við einhverja
óviðráðanlega formskepnu með bundið fyrir augun.
Hefur þessi barátta við formskepnuna einhver áhrif á þig sjálfa?
Ég veit það ekki, en ferlið að semja bók er samofið lífi manns. Ég þroskaðist
bæði með Tímaþjófmum og þessari nýju bók. Ég hefði ekki getað lokið við
Tímaþjófinn fyrr en ég var orðin þrjátíu og sex ára því ég hafði ekki þroska
til þess fýrr. Ég þurfti að þroskast um sjö ár til að geta klárað hana. Ég hef
vaxið úr grasi bæði með henni og Hjartastað. Formið á Tímaþjófmum varð
til með árunum, það var löng þróun. Ég vissi að bókin yrði samsett en ég
vissi ekki nákvæmlega hvernig. Ég vissi að söguhetjan átti að ganga inn í
ellina, allavega í huganum, en ég vissi ekki nákvæmlega hvernig hún átti að
gera það. En þegar bókin var búin þá vissi ég að hún var búin og ég hef aldrei
efast um það að ég átti ekki að halda áfram að vesenast í þessu. Þetta var með
því sársaukafyllra sem ég hef lifað, en það var reyndar verulega flókið líka að
semja Síðasta orðið og Hjartastað núna. Það er erfitt að hafa yfirsýn yfir langa
bók sem er samsett úr mörgum þáttum, eins og hún.
Þú sagðir áðan að tíminn vœri margbreytilegur og mótanlegur eins ogformið.
En hvað þá með tíðarandann?
Mér finnst það einkenna bestu höfundana að þeir eru alltaf módern, að verk
þeirra vísa fram í tímann eða höfða til okkar núna, sama hvað þau voru
skrifuð fyrir löngu síðan. En á hverjum tíma verður að finna upp nýtt
tungumál, jafnvel yfir hluti sem hafa ekkert breyst. Landslagið á íslandi hefur
ekkert breyst, en ég get ekki skrifað landslagslýsingar eins og voru skrifaðar
TMM 1996:2
15