Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Síða 37

Guðbergur Bergsson
Létt föl á jörð
Hann hafði farið ungur til útlanda fremur til þess að fara burt en hann
langaði að sjá ókunn lönd eða setjast þar að. Morgun einn meðan
hann dundaði við framköllun á Ijósmyndastofunni hafði runnið upp
fyrir honum ljós og hann þóttist sjá að brottförin væri honum í blóð
borin, svo hann keypti farmiða í hádeginu, talaði við meistarann og
kvaðst vera farinn. Um kvöldið þráttaði hann við foreldra sína um
ráðleysi ungra manna, en tveimur dögum síðar fór hann. Á þessum
árum var hann ekki einn um það að útþráin kallaði, að sigla var í eðli
tímans. Fólk fór ekki lengur yfir pollinn bara til að segjast vera siglt
heldur langaði það að skoða heiminn og bera sig saman við hann.
Til þess að kveðjurnar yrðu styttri hafði hann flogið og varla látið
sjá sig eftir það fyrr en núna, þegar hann var sendur af La Moda til að
athuga möguleika á töku mynda af hausttískunni í grýttu umhverfi.
Hugmyndin að þessu var ekki frá honum komin, hann minntist aldrei
á ættland sitt í sambandi við neitt og svipaði þannig til flestra annarra
í tískunni, því þar er enginn frá neinum ákveðnum stað. Þeir sem lifa
í heimi tískunnar eiga hvergi heima nema í henni. Að vísu hafði
stundum áður verið minnst á fsland í sambandi við tísku og ljósmynd-
un, birtuna þar og landslag í tengslum við liti og áferð á efninu, þá
fann hann fyrir skyndilegum klökkva og heimskulegri reiði. Þegar
hughrifin voru að ganga yfir hafði hann á tilfinningunni að andlitið
hlyti að aímyndast eins og á ófreskju, svo hann langaði að sjá sig í
spegli. Þótt það sé auðvelt að skoða sig í umhverfi tískunnar, beindi
hann athygli manna frá því sem tæpt hafði verið á, sem var hægur
vandi, tískufólk virðir einkalíf annarra meira en aðrir, þrátt fyrir
dylgjurnar sem fylgja því. Þær eru fremur til þess að breiða yfir en leiða
í ljós. Umræður fólks í þessu fagi eiga líka vanda til að vera á flökti
með sama hætti og smekkur þess og skoðanir. Yfirleitt stóðu fagur-
kerarnir stutt við í flestu nema þegar rætt var um hvaða umhverfi
TMM 1996:2
35