Skírnir - 01.01.1963, Blaðsíða 110

98
Ólafur Halldórsson
Skímir
í hinum bókunum er fleira frábrugðið 62, þó að áferð skrift-
arinnar sé lík, og ekki er að efast um að allar þessar bækur
tilhejra sama skrifaraskóla. Á 651 I er skrifuð Tveggja post-
ula saga Jóns og Jakobs; Árni Magnússon fékk handritið frá
Hítardal, en ferill þess verður ekki rakinn. 651 II og 658 I
og II eru brot úr Postula sögum; eitt þeirra, 658 II, fékk Árni
frá Sigurði Vigfússyni, en hann varð rektor að Hólum 1724,
og líklega er brotið þaðan komið. Ekki er vitað um uppruna
binna brotanna. 344 fékk Árni 1686 frá Ingibjörgu Jónsdótt-
ur í Ljárskógum (sjá um ætt hennar: Einar Bjamason, Lög-
réttumannatal, Reykjavík 1952—55, bls. 27), en ekki veit ég
um feril þessarar bókar. 48 er hins vegar komið til Áma af
Austurlandi; fyrsti eigandi þess sem vitað er um, var Einar
Styrbjörnsson, prests í Hofteigi Jónssonar, og hefur hann
goldið bókina í tíundir af Bessastöðum í Fljótsdal, en á spássíu
á f. 2v í henni er vísubrot sem Stefán Karlsson segir að sé
með hendi Brands Halldórssonar á Barði í Fjótum (d. um
1464; sjá Ed. Arn., vol 7, bls. XXXVIII). Hér eru þá komn-
ar átta skinnbækur eða slitur úr skinnbókum, sem allar bera
greinileg einkenni sama skrifaraskóla; Árni Magnússon hefur
fengið þær sína úr hverjum fjórðungi landsins, en samt er
engu líkara en leiðir þessara bóka liggi allar frá einu og sama
upphafi. Það er hart ef ekki er hægt að komast að hvar sá
upphafsstaður var.
Við lítum enn á leifarnar af Reykjarfjarðarbók. Á spássiu
á forsíðu annars blaðs stendur þar með gamalli hendi — Ká-
lund segir frá hér um 1400 (Sturlunga saga, bls. xxxv): ‘vel
lestu jon gudenason bok savgona’ (= vel lestu Jón Guðinason
bóksöguna). Þá myndum við komast nær uppruna bókarinn-
ar, ef við vissum hver þessi vel læsi Jón Guðinason var.
I bréfum er aðeins getið um einn Jón Guðinason á 15. öld.
og kemur sá maður við þrjú bréf, skrifuð 7. maí 1445 á Þing-
eyrum, 31. júlí 1445 í Ytri-Djúpadal i Skagafirði (er raunar
falsbréf, sjá Ed.Arn. Series A, vol. 7, §4.67 og bls. 429—431)
og 6. apríl 1456 á Syðriökrum í Skagafirði (ísl. fornbréfasafn
IV, bls. 665—6 og 667—8, og V, bls. 139—40). Torfi Arason,
hirðstjóri, kemur einnig við tvö þessara bréfa, og virðist Jón