Jón á Bægisá - 01.12.2010, Page 79

Jón á Bægisá - 01.12.2010, Page 79
Úr Stylistique comparée dufranfais et de l'anglais hverfi, er þýðing því sannarlega mannúðarstefna og staða hennar meðal þeirrar þjálfunar sem er mest mótandi fyrir hugann. Þetta var þegar vitað fyrir löngu, að minnsta kosti ómeðvitað með innsæi. Athugasemdir höfunda i. Þessi fyrsta skilgreining á merkingu styðst þannig við þá tvo meginása sem tungu- mál eru skipulögð samkvæmt, eins og alloft hefur verið lögð áhersla á. Það er við hæfi að nefna að formgerðarmerkingin ber með sér tvíræðni sem ekki er háð skilaboðunum heldur mótar þau. Dæmi: il prit son chapeau [hann tók hattinn sinn]; s 'étant cassé le bras [þar sem hann hafði handleggsbrotnað]; I am meetinga friend veldur því að þýðandinn skynjar tvíræðni í setningunum án þess að það sé ætlunarverk þess sem samdi skilaboðin. Aðeins samhengið getur sagt til um hvort þýða skuli he took his (her) hat\ having broken his (her) arm\ je vais rencontrer un ami (une amie) [ég ætla að hitta vin/vinkonu]. Þessar formgerðarlegu kvaðir sýna upptök óreiðunnar miðað við skilaboðin í heild sinni. Þýðandinn gæti þurff að útskýra þessar kvaðir1 og er það dæmi um ávinning með tilliti til upplýsinga. ii. Samt sem áður eru dæmi þess að heildarmerkingin sé ekki háð samhenginu frem- ur en aðstæðunum. Þá er unt að ræða klisjur eða óbeinar vísanir. iii. Mörg þessara dæma unt tvíræðni eru einungis á yfirborðinu og myndu tæplega valda reyndum þýðanda erfiðleikum. Með því að beita réttri tækni við að búta niður þýðingareiningarnar2 er auðveldlega hægt að koma auga á tvíræðnina og slíkt gæti reyndar verið áliugaverð æfing við kennslu. Sérstaklega vekur athygli þegar um er að ræða þau tilfelli þar sem mismunur heildarmerkingar í tveimur setningum veltur aðeins á örlitlu atriði í formgerð. Dæmi: II est entré au Métro [Hann kom inn á lestarstöðina]/// est entré dans le Métro [Hann kom inn í lest- ina];ýf vais vous mettre a votreporte [ég skila ykkur heim að dyrum]//> vais vous mettreálaporte [ég rekykkur út]; une heureplus tard, il mourait [hann dó klukku- stund seinna]; une heure plus tard et il mourait [klukkustund í viðbót og hann hefði dáið]. Sjá hina frægu umfjöllun í kjölfar ummæla Chiappe lögreglustjóra: Demain je serai á la rue [Á morgun verð ég á götunni] sem túlkuð voru á þessa leið: Demainje serai dans la rue [Á morgun fer ég á götuna].3 iv. Miðað við aðstæðurnar væri ávinningur óhugsandi. Þar sem um er að ræða flutning upplýsinga úr frummáli yfir á markmálið má yfirfæra meginregluna um varðveislu upplýsinga, sjá R. Ruyer, La Cybernétique et l’origine de l’informatiom4 „... þar sem sérhver vél, liversu fullkomin sem hún er, ... getur ekki annað en bætt við óreiðuna, er augljóst að á samsvarandi hátt getur hún einungis dregið úr upplýsingunum.“ Ávinningurinn hér kemur fram í því að þýðandinn birtist í æðra hlutverki heldur en vélin, en það á fremur við um skilaboðin en aðstæðurnar. v. „In fact, we often add up to verbs in cases where, for the logical meaning, the preposition is not needed, as: wake up, hurry up, cheer up, fill up, dean up, etc. 1 Hér er bætt við „þessar kvaðir” í setninguna í stað les (þær) til frekari skýringar. 2 UT er stytting á unité de traduction (þýðingareining). 3 Þ.e. til að vinna sem lögreglumaður á götunni, 4 Ruyer, R. 1954. La Cybernétique et l’origine de l’information. Paris, Flammarion. á . jOaydjá — Ég kann að þýða; það kunnið þið ekki. 77
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134

x

Jón á Bægisá

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Jón á Bægisá
https://timarit.is/publication/1166

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.