Jón á Bægisá - 01.12.2010, Qupperneq 27

Jón á Bægisá - 01.12.2010, Qupperneq 27
Um hitiar mismunandi þýðingaradferðir Hversu takmörkuð not eru af þessari aðferð, já, á sviði þýðinga nær engin, það sést greinilegast á þeim óviðráðanlegu vandkvæðum sem hún ratar í þegar hún fæst við einstakar greinar vísinda og lista. Ef vér gefum oss að ekki nema fá orð í einu tungumáli, jafnvel þegar í hversdagslegum orðaforða, eigi það fullkomna samsvörun í öðru að ávallt megi notast við hana, þannig að tiltekið orð sé alltaf nothæft sem samsvörun með sams konar áhrifum í hvaða samhengi sem er, á þetta þá ekki við í enn ríkari mæli um öll hugtök, og því meir sem þau hafa heimspekilegt gildi og þess vegna allra mest um hina eiginlegu heimspeki? Hér, meir en nokkurs stað- ar, inniheldur hvert tungumál (burtséð frá öllum sögulegum og samtíma- legum mismun) þó sitt kerfi afhugtökum sem mynda eina heild, einmitt vegna þess að þau snertast, tengjast, bætast í sama tungumálinu; en ein- stakir hlutir þessarar heildar samsvara þó eigi hlutum úr kerfum annarra tungumála, varla einu sinni að frumnafnorðinu, „Guð“, og frumsögninni, „að vera“, frátöldum. Því jafnvel hið almenna, sama hversu fjarlægt það er frá sviði hins sérstaka, er þó lýst og litað af tungumálinu. Þessu kerfi tungumálsins verður vizka einstaklingsins að sameinast. Hver og einn eys úr því aðgengilega, og hjálpar til við að koma því sem er eftirsóknarvert en ekki enn aðgengilegt upp í ljósið. Aðeins þannig er vizka einstaklingsins lifandi, aðeins þannig getur hún virkilega ráðið yfir tilveru hans sem vissu- lega er samofin þessu tungumáli. En nú er til þýðandi heimspekilegs höfundar sem treystir sér ekki til að beygja, eins og unnt verður, þýðingarmálið að frummálinu til að hugtakakerfið (mótað á frummálinu) skynjist sem bezt, heldur vill hann láta höfundinn tala eins og hefði hann upphaflega mótað hugsanir og ræðu á öðru máli; hvaða kosta á hann völ, að mismun frumeinda málanna athuguðum, nema annaðhvort að endurskapa — en þar með nær hann ekki markmiði sínu, því endursköpun mun aldrei og getur aldrei litið út eins og frumtexti á málinu — eða þá verður hann að ummynda alla vizku og vísindi höfundar innan hugtakakerfis þýðingarmálsins og breyta þannig öllum einstökum hlutum, en þá gefur hann Iíka villtasta geðþótta sínum lausan tauminn. Já, skylt er að segja að enginn sem einhverja virðing ber fyrir heimspekilegri viðleitni og þróun, geti leyft sér svo léttúðugan leik. Platón á hlut að máli ef eg nú færi mig frá heimspekingnum yfir í gamanleikjahöfundinn. Þessi listtegund er, hvað málið varðar, einna næst sviði félagslegra samræðna. Gamanleikurinn lifir og hrærist í siðum síns tíma og lýðs, en þeir speglast snilldarlega og líflega í málfarinu. Eðlilegur og léttur yndisþokki er fyrsta dygð hans, og einmitt þess vegna eru hér vandkvæðin sem fylgja umræddri þýðingaraðferð alveg sérstök. Því sérhver aðlögun að annarlegri tungu bitnar á þessum dygðum flutningsins. En ef í þýðingu er ætlast til að leikritahöfundurinn tali eins og hefði hann skrifað ájffiayeiiá-— Ég kann að þýða; það kunnið þið ekki. 2-5
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134

x

Jón á Bægisá

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Jón á Bægisá
https://timarit.is/publication/1166

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.