Jón á Bægisá - 01.12.2010, Qupperneq 84

Magnús Fjalldal
kvæði Einars Benediktssonar.1 Þetta er síður en svo oflof. Páll þýddi alls
30 kvæði Einars sem er langfyrirferðarmestur af þeim skáldum sem hann
kaus að þýða. 18 þessara ljóða birtust í Odes andEchoes og 12 í More Echoes.
Það fer því ekki á milli mála að Páll hlýtur að hafa haft miklar mætur á
kveðskap Einars.
í formála sínum að Fleygum víkur Páll stuttlega að þýddu ljóðunum
og getur þess að sum þeirra hafi áður verið þýdd af öðrum, t. a. m. Einari
Benediktssyni (hann nefnir þó ekki kvæði Grays sérstaklega). Lesendum
kunni að finnast óþarft af honum að „auka á það upplag“, en reyndin sé
sú „að í mörgum tilfellum [hafi hann orðið] fyrri til en hinir, þó ekki hafi
nema sumt af því birzt fyr en nú“.2 Þessi skýring getur augljóslega ekki
átt við um kvæði Grays, og því hlýtur Páll að hafa haft aðrar ástæður
fyrir þýðingu sinni sem hann merkir með ártalinu 1940, 27 árum eftir að
Hrannir komu út.
Aður en lengra er haldið er þó rétt að huga að því hversu víst má telja
að Páll hafi þekkt þýðingu Einars á kvæði Grays. í Odes andEchoes (1954)
og More Echoes (1962) eru alls sjö kvæði sem birtust í Hrönnum? Því mætti
ætla að Páll hefði kynnst þessari ljóðabók fremur seint, en svo er ekki. Páll
merkir jafnan kvæði sín með ártali, og við nánari skoðun kemur í ljós að
öll kvæðin sjö eru þýdd árið 1930. Páll hlýtur því að hafa þekkt Hramiir
býsna vel löngu áður en hann birti þýðingu sína á kvæði Grays í Fleygum,
og mér sýnist óhugsandi annað en að honum hafi verið vel kunnugt um
þýðingu Einars á kvæðinu. I Fleygum er hins vegar aðdáun hans á Einari
Benediktssyni sett til hliðar, og Páll setur fram mun róttækari túlkun á
kvæðinu. Ekki verður sagt með neinni vissu hvað honum gekk til, en vera
má að ólík lífsviðhorf og stjórnmálaskoðanir þeirra Einars og Páls hafi
ráðið hér miklu um, og að Páll hafi ekki verið sáttur við túlkun Einars á
hinum fátæku þorpsbúum í kvæði Grays. En látum nú þýðingarnar tvær
tala sínu máli:4
1 Sjá Réttur- timarit um þjóÖfélagsmál, 3,1965, bls. 181-183.
2 Páll Bjarnason, Fleygar, Winnipeg: Páll Bjarnason, 1953, bls. 11.
3 I Odes and Echoes þýðir hann kvæðin „Sóley“, „Sæþoka“, „Svanur" og „Tempsá“ og í
More Echoes „Spánarvin", „Gamalt lag“ og „Egill Skallagrímsson."
4 Rúmsins vegna verð ég að birta þýðingar þeirra Einars og Páls í nokkuð styttri útgáfú. Ég
hef valið að halda þeim erindum þar sem þá greinir sýnilega á um túlkun kvæðisins, en
sleppa því sem líkara er.
Sjá Einar Benediktsson, Kvæðasafn, Reykjavík: Bragi, 1964, bls. 332-337 og Páll
Bjarnason, Fleygar, bls. 218-223. PáU setur ártalið 1940 í lok þýðingar sinnar.
82
á■■ .ydayáá — Tímarit um þýðingar nr. 14 / 2010