Jón á Bægisá - 01.12.2010, Síða 105

Sendibréf um þýðingar (1530)
orðið enn gramari yfir þessu og sagt að lögmálið sé fordæmt og því formælt af
Guði og að maður ætti að framkvæma eintóm ill verk eins og Rómverjarnir í
þriðja kafla gerðu:1 „Gerum hið illa til þess að úr því verði hið góða,“ eins og
líka uppreisnarseggur2 einn upphóf á okkar tímum. Ætti maður vegna slíkrar
gremju að afneita orðum heilags Páls eða að ræða ekki um trúna á ferskan og
frjálsan máta? Minn kæri, við og heilagur Páll viljum einmitt viðhalda slíkri
gremju og kenna hana, með því eina markmiði að standa af alefli gegn verk-
unum og knýja til trúarinnar einnar saman, að fólkið verði gramt, hnjóti og
detti svo það læri af því og öðlist fullvissu um að það verði ekki frómt vegna
verka sinna, heldur eingöngu vegna dauða Krists og upprisu. Geti það nú
ekki orðið frómt vegna góðra lögmálsverka, hversu miklu síður mun það verða
frómt vegna illra verka og lögmálslaust! Það má því ekki draga þessa ályktun:
Góð verk hjálpa ekki — þá hjálpa ill verk, alveg eins og ekki verður með góðu
móti ályktað: Sólin getur ekki hjálpað þeim blinda að sjá, þá hlýtur nóttin og
myrkrið að hjálpa honum að sjá.
Mig undrar aftur á móti að menn geti verið með þennan þvergirðings-
hátt í þessu augljósa máli. Svarið mér því þá, hvort dauði og upprisa Krists
sé okkar verk, sem við framkvæmum eður ei. Það er engan veginn okkar
verk, né verk nokkurs einasta lögmáls. Nú er það jú svo að eingöngu dauði
Krists og upprisa frelsar okkur frá syndum og gerir okkur fróm eins og
Páll segir í fjórða kafla Rómverjabréfsins: „Hann dó vegna synda okkar og
er upp risinn okkur til réttlætingar.“3 Svarið mér þessu enn fremur: Hvert
er það verk sem gerir okkur kleift að henda reiður áxl“ og meðtaka dauða
og upprisu Krists? Það getur aldrei verið veraldlegtxll“ verk, heldur aðeins
hin eilífa trú hjartans; hún ein, allsendis alein og án allra verka getur hent
reiður á slíkum dauða og upprisu sem predikuð er í fagnaðarerindinu.
Hvað á það nú eiginlega að fyrirstilla að menn skrattistxllv og skamm-
ist, villukenni og brenni, þrátt fyrir að málið liggi í sjálfu sér skýrt fyrir
og sanni að eingöngu í gegnum trúna sé hægt að henda reiður á dauða og
upprisu Krists, án allra verka, og sá hinn sami dauði og upprisa sé líf okkar
og réttlæting. Ef það er í sjálfu sér augljóst að eingöngu trúin færi okkur,
1 Þýð.: Rómverjabréfið 3:8 — IB’07, NT bls. 190: „Eigum við þá ckki að gera hið illa til
þess að hið góða komi fram? Sumir bera mig þeim óhróðri að ég kenni þetta. Þeir munu
fá verðskuldaðan dóm.“
2 Þýð.: Hér notar Lúther aftur orðið Rottengeist og er líklega að tala um Thomas Miinzer,
en hann kallaði hann á einum stað Schwarmer und Rottengeister = skýjaglópur og upp-
reisnarseggur. Hann gerðist baráttumaður gegn veraldlegum yfirvöldum í bændastríð-
inu, en Lúther predikaði af krafti gegn hvers kyns ofbeldisverkum og uppreisn gegn
veraldlegu valdi.
3 Þýð.: Rómverjabréfið 4:25 — IB’07, NT bls. 192. „Hann sem var framseldur vegna mis-
gjörða okkar og upp vakinn okkur til réttlætingar."
á .ýdayúá — Ég kann að þýða; það kunnið þið ekki.
103