Skírnir - 01.04.2013, Page 124
122
RÓSA MAGNÚSDÓTTIR
SKÍRNIR
skrif um hjónabandið, kommúnismann, stjórnmálin og dægurmálin
gefa sagnfræðingnum tækifæri til að nýta rödd Þóru til að segja
stærri sögu. Hinn 6. október 1946 ritaði Þóra Vigfúsdóttir eftirfar-
andi færslu í dagbók sína:
Rigning. Fórum á málverkasýningu Nínu Tryggva í dag. Sýningin er mjög
tilkomumikil, töluvert stórbrotin, skínandi litir.
Giftingardagur okkar Kea í dag. Fyrir 12 árum gengum við í það heilaga.
Og drottinn minn hvað hefur ekki gerst á þessum árum í heiminum og hér
heima í verkalýðsbaráttunni. Mesta hamingjustund í mínu lífi er þegar ég
mastti Kristni. Mér finnst hann vera það eina sanna í þessari moldviðris og
blekkingar veröld. I kvöld er fundur í framkvæmdastjórn flokksins — um
hvernig flokkurinn eigi að haga sér nú — þegar grundvöllurinn fyrir stjórn-
arsamvinnu er rofinn. — Verður farið í ,þingræðis‘ stjórn?
Strax á fyrstu dögum málverkasýningar Nínu Tryggvadóttur í
Listamannaskálanum haustið 1946 sóttu hana yfir tvö þúsund gestir
(„Málverkasýning Nínu Tryggvadóttur“ 1946). Sýningunni var al-
mennt vel fagnað en í anda menningarumræðunnar í kalda stríðinu
var miklu rými í annars mjög jákvæðri gagnrýni Þorvaldar Skúla-
sonar í Þjódviljanum 8. október eytt í að hnýta í gagnrýnanda
Morgunblaðsins, Orra (þ.e. Jón Þorleifsson listmálara), sem Þor-
valdur sakaði um „viðhorf, sem sízt eru í samræmi við íslenzkt eðli,
en óaðskiljanleg útlendum smáborgarahugsunarhætti" (Þorvaldur
Skúlason 1946).Vissulega gætti íhaldssemi í gagnrýni Orra (1946)
sem var þó jákvæður á litameðferð Nínu en fannst hún „skemta sér
við að ofbjóða sköpunarlagi mannlegs líkama, að ástæðulausu".
Eins og alkunna er voru skríbentar Morgunblaðsins og Þjóðviljans
sjaldan sammála um nokkurn skapaðan hlut á þessum tíma, enda
bæði blöðin flokkspólitísk málgögn.
Það þarf varla að tína til þá atburði sem Þóra vísar í að hafi gerst
á þeim 12 árum sem liðin eru frá því að hún og Kristinn gengu í
hjónaband. Á alþjóðavettvangi hafði verið háð heimsstyrjöld,
sprengd kjarnorkusprengja og haustið 1946 var stór hluti heims-
byggðarinnar enn í sárum. Járntjaldsræða Winstons Churchill í
mars sama ár hafði ýtt undir ótta og óróleika um allan heim og að
auki höfðu Islendingar upplifað hernám tveggja stórþjóða, lýst yfir
stofnun lýðveldis og myndað fyrstu ríkisstjórn landsins með