Skírnir - 01.04.2013, Qupperneq 168

166
SVERRIR JAKOBSSON
SKÍRNIR
Sturlungu er greint frá því að hún rekur menn hans af stað til að
fylgja honum til bardagans á Sælingsdalsheiði 1171 sem markaði
tímamót í því að efla veldi Sturlu (Sturlunga saga I 1946: 91).
Guðný sýnir einnig styrk sinn í Sælingsdalslaug 1192 þegar hún
heldur Þórði syni sínum föstum og kemur í veg fyrir mannvíg af
hans hálfu (Sturlunga saga 11946: 232). Þá er staða hennar þó breytt
þar sem eiginmaður hennar var fallinn frá og hún hafði eflaust hálfu
meiri áhrif á syni sína.
Miklar eyður eru í heimildum varðandi framgang sona þeirra
Hvamm-Sturlu. Þó er víst að honum náðu þeir ekki án aðstoðar
dyggra stuðningsmanna. Varla kemur annað til álita en að hlutur
Guðnýjar hafi verið þar mestur. Hún hefur eflaust haft mest áhrif á
hjónabönd sona sinna sem færðu þeim bæði auð og völd. Samband
Guðnýjar við goðorðsmanninn Ara hinn sterka greiddi Þórði syni
hennar leið að völdum á Snæfellsnesi og Snorri sonur hennar eign-
aðist konu á Mýrum, í grennd við ættleifð Guðnýjar móður sinnar.
Guðný giftist ekki aftur eftir lát Hvamm-Sturlu og er það vísbend-
ing um að hún hafi viljað nýta lagaleg fríðindi sín sem ekkja til hins
ítrasta.
Þegar litið er til þeirra hjúskapa sem börn Hvamm-Sturlu af
fyrra hjónabandi og utan hjónabands stofnuðu til er áberandi
viðleitni til að tengja þau við stórbændur víðsvegar í Breiðafirði og
mynda þannig tengslanet sem spannaði allan fjörðinn. Væntanlega
hafa elstu börn Sturlu gengið í hjónaband á meðan hann lifði en
engin grundvallarbreyting verður á þessu ferli við lát hans. Tvær
ályktanir eru nærtækar. Annars vegar að Guðný hefur væntanlega
átt ríka hlutdeild í hjúskaparpólitík eiginmannsins á meðan þau
lifðu bæði. I því ljósi má svo ætla að hún hafi borið hitann og þung-
ann af því að halda stefnunni áfram óbreyttri eftir fráfall hans. Hér
skipti þáttur dætra Hvamm-Sturlu miklu máli. Eiginmenn þeirra
urðu mikilvægir bandamenn Sturlunga og grunnurinn að styrkri
stöðu þeirra við Breiðafjörð á 13. öld.
Hvamm-Sturla og fyrri kona hans, Ingibjörg Þorgeirsdóttir, áttu
tvær dætur, Steinunni og Þórdísi. Jón Brandsson (d. 1211) eignast
Steinunni Sturludóttur og bjuggu þau að Reykhólum. Þessi vensl
voru svo treyst enn frekar þegar Einar Ingibjargarson, stjúpsonur