Tímarit Máls og menningar - 01.03.2014, Side 46

J ó n Ó s k a r S ó l n e s
46 TMM 2014 · 1
vandasamt, sérstaklega á hraðferð. Var nánast kraftaverk að þetta skyldi ekki
verða fleirum að fjörtjóni. Inni í Vanní ferðuðust reyndar aðeins starfsmenn
hjálparstofnana á bifreiðum, heimamenn voru hins vegar helst á bifhjólum
og sveigðu frá gryfjunum af mikilli list. Þeir þurftu líka að vara sig á geltandi
og glefsandi villihundum sem skemmtu sér við að hlaupa ógnandi meðfram
veginum.
Þegar inn á yfirráðasvæði Tígranna í Vanní var komið dró áberandi úr
umferð og mannaferðir voru fátíðar í námunda við landamörkin. Þaðan tók
um það bil klukkustund að keyra upp til Kilinochchi þar sem var stjórnstöð
Tamíla-tígra, en þangað áttu norrænir friðargæsluliðar reglulega erindi til að
flytja skilaboð að sunnan eða ræða ýmis úrlausnarmál varðandi vopnahlés-
samkomulagið.
***
Á fyrstu árunum eftir að vopnahléssamningurinn gekk í gildi voru endur-
reistar grunnstoðir Tamílasamfélagsins. Byggingar undir stjórnsýslu og
mennta kerfi voru lagfærðar, vegir endurlagðir, rafmagn komst víða á aftur
og bætt var úr veitukerfum. Til vitnis um það var stóri vatnstankurinn í Kíli
sem var endursmíðaður og þjónaði nú bæjarbúum á nýjan leik. Voru þessar
endur bætur á innviðum samfélagsins að talsverðum hluta fjármagnaðar
af stjórnvöldum í Colombo þótt ekki gætu þau ráðið miklu um útfærslu á
umbótunum. Á þessum slóðum er lítið um háreistar byggingar sem jafnan
sést mest á í hernaði. Því voru í sjálfu sér ekki mikil verksummerki eftir
hernað fyrri ára, en þó mátti af og til sjá hús sem greinilega höfðu verið
sprengd í sundur. Hafði þeim verið leyft að grotna niður og voru hálfþakin
nýlegum frumskógargróðri. Þrifalegustu og snyrtilegustu mannvirkin á
yfirráðasvæðum Tamíla voru kirkjugarðarnir, en þar var mikil rækt lögð
við grafir fallinna hermanna sem áunnu sér misháa tignarstöðu eftir að
þeir höfðu týnt lífi í bardögunum. Mannafli í kirkjugörðunum var nægur,
enda voru menn dæmdir í margra mánaða þrælkunarvinnu við að snyrta
leiði fyrir helstu smábrot í sjálfskipuðu réttarkerfi Tamílatígra sem voru ein-
staklega refsiglaðir í dómsúrskurðum.
Allt efnahagslíf í Kíli virtist snúast að mestu um A9-þjóðveginn, með-
fram honum voru verslanir með alls kyns ódýrt glingur, sandala og helstu
nauðþurftir, fábrotnir skyndibitastaðir og tveir veitingastaðir sem báðir
höfðu yfir að ráða nokkurs konar gistiaðstöðu fyrir vöru og rútubílstjóra á
leið til og frá Jaffna og suður úr.
***
Fyrir ókunnuga var erfitt að rata þegar farið var af A9, enda landslag afar flatt
og bærinn í nokkurs konar frumskógi eins og Vavuniya í suðri. Eitt kvöldið