Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2020, Side 127

GUNNAR THEODóR EGGERTSSON
126
Páli Briem, fyrir utan nokkrar hugleiðingagreinar eftir Tryggva, og í inn-
gangi annars heftis (1887) þakkar ritstjórinn góðar viðtökur landsmanna,
en harmar viðtökur þeirra ritfæru manna sem hann bað að senda sér sögur
af merkum viðburðum um íslensk dýr, „en annaðhvort hafa þeir gleymt því,
eða eigi þótt málefnið þess vert“.48 með hverju blaði fjölgaði þó sögunum og
sýnileiki þeirra ýtti undir að sífellt fleiri skrifuðu inn. Tíu árum frá stofnun
tímaritsins, árið 1895 (sama ár og Rútsstaða-Jarpur var lagður til grafar),
segist Tryggvi hafa fengið svo margar sögur að meira en þriðjungur þeirra
komst ekki inn í heftið og telur hann það gleðilegan vott um vaknandi áhuga
landans á málefninu.49 „Því fleiri sögur, sem ég les í Dýravininum,“ skrif-
ar Jón loftsson í blaðið 1907, „af merkilega frábærum hestum og dýrum
yfir höfuð, því sjálfsagðara finst mér að setja Stóra Rauð minn á bekk með
þeim.“50 Undir það síðasta hefur blaðið lengst um margar síður frá því sem
var í upphafi, enda augljóst að Dýravinurinn hafði snert taug hjá ritfæru fólki
um land allt. Árið 1914 er Tryggvi ekki viss hvort hann verði ritstjóri áfram
vegna innanbúðarbreytinga hjá Þjóðvinafélaginu og það árið prentaði hann
síðari hluta heftisins með smáu letri til að koma öllum þeim góðu sögum að
sem honum höfðu borist það árið.51
Ef markmið ritstjórans var að hafa bein áhrif á samfélagið með því að
birta sögur um dýr, þá virðist það hafa gengið upp, því árið 1916 var fyrsta
dýraverndunarfélagið stofnað fyrir landið allt. Tryggvi lést árið eftir og í síð-
asta inngangi sínum lýsti hann yfir mikilli gleði vegna þeirra tíðinda. Þegar
litið er yfir árganga Dýravinarins frá 1885-1916 og þær mörgu sögur, raun-
sannar jafnt sem skáldaðar, sem birtust þar í gegnum árin er auðséð að marg-
ar eru þær keimlíkar, enda fjalla þær flestar um svipuð efni – áhugaverðar
atvikssögur sem sýna fram á eitthvað í fari dýra sem virkar kunnuglega á
mannfólkið, það er sögur sem sýna fram á ákveðin undarleg vensl tegunda á
milli, hvað varðar sameiginlega þætti á borð við rökhugsun og tilfinningar.
Slíkar sögur hrófla við vanafestunni og ögra hugmyndinni um skynlausu
skepnuna með því að benda á eitthvað óvenjulegt í fari hennar og einar og
48 Tryggvi Gunnarsson, „Formáli“, Dýravinurinn 2/1887, kaupmannahöfn: Hið ís-
lenzka þjóðvinafélag, blaðsíðutal vantar.
49 Tryggvi Gunnarsson, „Formáli“, Dýravinurinn 6/1895, Reykjavík: Hið íslenzka
þjóðvinafélag, blaðsíðutal vantar.
50 Jón loftsson, „Stóri Rauður“, Dýravinurinn 12/1907, Reykjavík: Hið íslenzka þjóð-
vinafélag, bls. 51–53, hér bls. 51.
51 Tryggvi Gunnarsson, „Eftirmáli“, Dýravinurinn 14/1911, Reykjavík: Hið íslenzka
þjóðvinafélag, blaðsíðutal vantar.