Úrval - 01.05.1978, Qupperneq 7

5
MAÐUR, SEMSTAMAR, SEGIRFRÁ
hjálpardeildir. Ég reyndi að sannfæra
kennara mína um, að þeir væru á
villigötum með mig, en stamandi
tilraunir minar enduðu bara með því
að styrkja þá enn frekar í þeirri trú, að
þeir hefðu rétt fyrir sér.
Ég var þráfaldlega sendur til
talkennara, og ég gerði þá hvern á
fætur öðrum að taugahrúgum með
hjakki mínu og stami, en sjálfur var
ég fullkomlegarólegurhið innra með
mér. Mér urðu heldur ekki að neinu
gagni öll þau góðu ráð, sem mælt var
með í bókum og blöðum.
Seinna rakst ég á ævisögur og
endurminningar, sem leiddu í ljós að
frægir og framúrskarandi menn
höfðu stamað. Sá, sem stofnaði
tímaritið Time, Henry Luce, stamaði
alla ævi. Sama er að segja um enska
rithöfundinn Arnold Bennett, en
vangeta hans til að tjá sig munnlega
er örugglega skýringin á ölltfm þeim
aragrúa bréfa og dagbóka, sem hann
skildi eftir sig, enskum bókmenntum
til auðgunar. Somerset Maugham
stamaði alla sína ævi, og hann sagði
einu sinni, að hefði hann ekki haft
þennan málgalla, hefði hann orðið
forsætisráðherra Englands. Sá, sem
hann sagði þetta við, var Winston
Churchill, og honum varð svo mikið
um, að hann strunsaði út úr her-
berginu.
Til eru margar átakanlegar sögur
um þekkt fólk — leikara, útvarpsfólk
og aðra — sem hafa sigrast á staminu.
Gallinn við þess háttar frásagnir er sá,
að þær skýra 1 rauninni aldrei frá því
hvernig viðkomandi hafa farið að því
að hætta að stama. Ástæðan er
náttúrlega sú, að það er engin
tæmandi skýring til eða patentlausn
á vandanum.
Margir leggja traust sitt á
sálgreiningu. Aðrir segja, að það
skipti meginmáli að læra að stjórna
önduninni. Enn aðrir slá því föstu, að
þar sem enginn stamar í söng, liggi
erfiðleikarnir í skorti á takti og hrynj-
andi í töluðu máli, og allt hrökkvi í
liðinn, þegar viðkomandi nái valdi á
þeirri kúnst. Mín reynsla er sú, að
vandinn verði minni og yfirstígan-
legri, geti maður sigrast á — ekki
einhverri sálarflækju frá barnsárunum
— heldur þeirri sífelldu minni-
máttarkennd, sem stamið sjálft
heldur stöðugt við með manni. Það
skiptir mestu máli að gera stamið að
, ,þýðingarlitlum, sjarmerandi
ágalla,” eins og írski rithöfundurinn
Patrick Campell sagði. Mikilvægast er
að hafa sjálfstraust, þegar maður
talar við aðra. Ég á þó enn í nokkrum
vandræðum með fólk sem umgengst
mig eins og stamið sé einhvers konar
smitandi sjúkdómur eða skortur á
mannasiðum.
Það er viðtekinn skilningur, að
hafi maður einu sinni stamað, sé það
slfellt yfirvofandi á ný, og þess vegna
ætti sá, sem eitt sinn stamaði, að
varast að halda fyrirlestra, koma fram
í sjónvarpi eða skipa ábyrgðarstöðu.
Þeir, sem eins er fyrir komið og mér,
og þaðan af verr vita, að þetta er
rangt. Og það er fyrir þeirra hönd,