Skírnir - 01.01.1876, Page 133

TJÓN AF ÓVEÐRI. MANNALÁT.
133
nich varS a8 fara frá, en við þa8 hættu óspektirnar ekki a8
heldur, og Ferdinand keisari var8 hva8 eptir annaS a8 flýja
Vín, og svo fór a8 lokum, a8 hann treysti sér ekki lengur
a8 halda tigninni og fékk hana í hendur bró8ursyni sínum,
Franz Jósef, 2. desbr. 1848. Eptir jþa8 fór hann til Pragar, og
sat jpar, me8an hann lifSi. Sagt er, a8 hann hafi iSrazt þess
síSar, a8 hafa sagt af sér, og öf'undaS frænda sinn í fyrstu, en
þó var jafnan allgott me8 þeim, einkum sí8ustu árin. Gó8-
gjör8asemi hans og brjóstgæ3um er miki8 hælt, enda var hann
ástsæll mjög af Pragarbúum allan þann tíma , sem hann, var
þar. Sí8ustu árin var hann bila8ur mjög á minni og heilsu,
og vissi lítiS um hva8 frara fór. Hann var mikill vinur Napó-
leons þriBja, og ekki vissi hann annaS, þegar hann dó, en Napó-
leon sæti enn a8 ríkjum, því allir voru hræddir um, a3 hann
myndi taka sér þau tí8indi öll mjög nærri, og vildu ekki segja
honum þau. — Enn er látinn Franz Deak, mesti stjórnspek-
ingur Ungverja á þessari öld. Hann fæddist 1803 á erfSaeign
sinni Kehlida á Ungverjalandi og las lög og stjórnfræ8i framanaf.
Tæplega . þrítugur a8 aldri var hann valinn ti! þingsins í Pres-
burg, og gekk þegar í flokk frelsis- og framfaramannanna, er
koma vildu nýrra og betra lagi á stjórnarskipun Ungverja og
leysa þá undan ofríki Austurríkismanna. Deak var þegar í byrj-
un framúrskarandi mælskur, mjög vel ab sér i flestum greinum,
stilltur manna bezt, lipur í öllu og fylginn sér, einlægur ættjarbar-
vinur og manna ósérplægnastur, enda lei8 ekki á löngu á3ur en
hann varb einn helzti foringinn á þingi, einkum eptir þa8 a8
frelsishetjunni Kossuth var varpaS í dýflissu (1837). Baráttunni
hélt áfram; 1840 lá þó vi8 sjálft a3 hann fengi komib sættum á
milli þingsins ungverska og stjórnarinnar, en þa3 fórst þó fyrir í þa3
skiptib. Eptir þab bar8istDeak einkum fyrir a3 skattar væri lagbir
á aSalsmennina, og þeirlátnir sæta sömu kjörum og aSrir; ur8u þeir
fyrir þab hinir verstu óvinir hans, og fengu þvi áorkab, a8 hann
var ekki valinn til þingsins 1843. Nokkru seinna, 1848, er Ung-
verjar höfSu loksins fengi8 stjórn sér og forræ3i sinna mála, tók
Deak vib dómsmálastjórn, en sagbi henni þó af sér skömmu seinna,
af því a8 honum þótti Kossuth taka of djúpt í árinni, en vildi