Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1988, Qupperneq 136

140
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
I
I
40. mytid. Avalur sleiim með skoru i (P35). Mót fyrir smíðajárn ? Ljósm.: H. Ásg. - Stone with
groove (P35). An iugot tnould ? Photo: H. Ásg.
þrír greinilega núnir sléttir slitílctir, einn ofan á eða hálfskakkt utan í þykkari
enda, til hliðar út frá enda skorunnar, hinir neðan á, og cru þeir jafnvel enn skýr-
ari. Þessir fletir stinga í stúf við yfirborð steinsins, sem er að öðru leyti hrjúft.
Erfitt cr að gcra sér grein fyrir, hvernig þessir fletir cru til komnir. Dr. Guð-
mundur E. Sigvaldason hefur skoðað þennan stein rækilcga og skrifað um hann
svofellda álitsgcrð í bréfi til höfundar 3. nrars 1970: „Svörtu kristallarnir, senr eru
svo áberandi í steininum, reynast vera pyroxcn, en plagioklas virðist vera aðal-
uppistaðan í ljósari hluta steinsins. Þcssi steintegundasamsetning er einkennandi
fyrir gabbro, en mjög mörg gabbro-afbrigði finnast, t.d. í Lóni. Á þessunr
grundvclli er því ekki hægt að færa nein rök að einum uppruna öðrum fremur
og þá heldur ckki hvort steinninn er af íslensku bergi brotinn cða kominn er-
lendis frá“. Steinn svipaður þessum fannst við uppgröft í Reykjavík, túlkaður
sem steypumót fyrir málmstangir, sem síðan hcfðu verið notaðar sem hráefni
við snríðar.7 Gjall, greint sem smíðagjall, fannst í norðurhluta tóftarinnar (P 47).
P36. Öxi, var innan í ólögulegum ryðklumpi, þegar hún fannst, en er nú sæmilega
hrein, 10,25 srn að lengd, 5,7 sm fyrir munn, veggslegin, þ.e. hún þykknar jafnt
og þétt í beinunr fleti frá egg til skalla, mest 2,9 snt á þykkt um skallann (41.
mynd). Sökum ryðbólgu sést ekki til hlítar, hvernig sköpulagið er fram og aftur
af auga, en ljóst er, að vangarnir báðum mcgin á skafti cru eitthvað töluvert
teygðir fram og aftur; naumast hefur þó verið hægt að tala unr odd. Efri lína
blaðsins hækkar þó nokkuð frá auga fram á efri hyrnu, en neðri línan er þó
krappari fram á neðri hyrnu, þ.c. öxin er lítið eitt snaghyrnd. Augað er nrjög
þröngt, en verður ekki rétt mælt sökum ryðbólgu. Öxi þessi er með hreinu vík-
ingaaldarlagi, mætti tclja hana til K-gerðar Jan Pctersens8 scnr cr 10. aldar gerð.
Varhugavert er þó að reyna mjög þrönga tímasetningu, cn örugglega má telja
lagið fornt. Öxin er einkcnnilega lítil, og má helst bera hana saman við smáöxi
7. E. Nordahl 1988, bls. 59 og mynd 75.
8. J. Pctersen 1919, bls. 44, 41. og 42. mynd; sjá cinnig Kristján Eldjárn 1956, bls. 285,
101. mynd.