Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1988, Qupperneq 140

144
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
húsið hafi verið tekið til annarra þarfa, þegar hætt var að nota það fyrir
fjós. Trúlegt er, að búskapur hafi ekki verið langur á þessum stað; skál-
inn (II) bendir til þess. En fjósið hefur verið mjög rammbyggilegt hús,
það sýnir hið stóra og valda veggjagrjót, og má þá vera, að það hafi
verið notað eftir að búskapur var úr sögunni. Hægt er að hugsa sér, að
þá hafi það verið notað sem viðleguskáli, þar sem til dæmis veiðimenn
höfðust við, því að þessi staður liggur sérlega vel við úteyjunum, þar
sem gnægð er fugla. Fjósið hefur þá orðið eins konar búð. Eldar hafa
verið kyntir þar sem best gegndi á gólfinu miðju, en til hliðar hefur
verið geymt og ef til vill sofið á bálkum. Innst í húsinu, innan við eld-
ana, hefur einnig verið tilvalið að hafast við. Ef til vill hafa menn reykt
veiðiskap sinn, fuglinn, í húsinu, og það skýrði þá hina miklu ösku.16
Að lokum skal vikið að uppgerð þessa húss. Engar stoðarholur
fundust, en líklegast er, að tvær stoðaraðir hafi staðið á básstokkum, sín
hvorum megin við flórinn. Pessar stoðir hafa síðan borið þakið. Upp-
gerð sumarfjóssins, sem enn stendur á Beruhól, hefur verið svona. Þar
tengja bitar saman tvær og tvær stoðir um þvert, en langtré eða ásar að
endilöngu. Reft hefur verið af veggjum upp á ásana. Dvergar stóðu á
bitunum og mæniás hvíldi á þeim, síðan var reft af hliðarásum upp á
mæniásinn. Er ekki ólíklegt, að uppgerðin á Goðatættum I hafi verið
svipuð þessu.
Þetta minnir enn einu sinni á, að fyrirkomulag í fjósum breyttist lítt
eða ekki öldum saman, frá því löngu fyrir landnámsöld og fram yfir
síðastliðin aldamót. Frá járnöld þekkjast mörg slík fjós, sem grafin hafa
verið upp, t.d. í Ginderup í Thy á Jótlandi17 og Gördingaheiði við
Nissum-fjörð,lx og frá Svíþjóð má nefna fjós við Eketorp á Eylandi frá
germanskri járnöld.19
Kolaður viður úr gólfi tóftarinnar gaf aldur frá 1000 til 13. aldar,
sem er aðeins lægra en aldur sem kom úr svipaðri greiningu úr Goða-
tættum II. Gæti þessi aldursmunur stutt þá kenningu að í húsinu hafi
16. í innri hluta hússins fannst gjall, sem greint hefur verið sem smíðagjall (sjá P 47 í
fundaskrá). Mætti því hugsa sér, að þessi hluti hússins hafi verið notaður sem smiðja
eða einhvers konar verkstæði. Menn hafa greinilega hafst við í þessu húsi á einhverju
tímaskeiði þcss. Um það ber móaskan sem þekur allt gólfið vitni og fundir, eins og
t.d. bökunarhellubrotið og öxin, sem bæði fundust í fremri hlutanum, eða þeim sem
Kristján telur hafa verið fjós. Pví miður er ekki ljóst af uppdráttum eða lýsingum
uppgraftarins hvort í húsinu voru tvö byggingarskeið.
17. H. Kjær 1930.
18. H. Andersen 1951.
19. F. Herschend & K. Weber 1971.