Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1988, Page 148

152
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
49. mynd. Klébergsbrot með krossmarki og öðrum skorum. Ljósm.: H. Ásg. - Fig. 49. Piece of
steatite, with cross and other incisions (P57). Photo: H. Ásg.
og haugfé er gert ráð fyrir, að hola á botni sé einkenni á beintöflunum, af því
að þær hafi verið renndar, en steintöflurnar ekki. Þessi tafla sýnir, að ekki skiptir
svo einfaldlega í tvö horn um beintöflur og steintöflur.
P56. Snældusnúður úr klébergi (48. mynd), fremur ljósgrár, 3,9 sm í þvermál, í þynnra
og flatara Iagi. 1,25 sm á þykkt, augað vel kringlótt, um 1,3 sm í þvermál, en
hins vegar hefur ekki vel tekist að koma því á miðjan snúðinn og því hætt við,
að hann kunni að hafa viljað snúast nokkuð skakkt. Neðan á snúðinn og alveg
við augað er boruð djúp hola og þröng, sýnilega af vel ásettu ráði, svo að telja
verður, að hún hafi átt að gegna einhverju hlutverki, ef til vill að festa þráðinn,
þótt ekki verði skýrt sagt, hvernig slíkt hefur gerst. Sambærilegar holur eða göt
hafa áður sést á íslenskum snældusnúðum úr klébergi1 og einnig úr uppgrefti í
Osló í Noregi.2 Papeyjarsnúðurinn er í rauninni alveg skrautlaus, en cinhver
hefur þó rispað klaufalega eins konar hring kringum augað, bæði ofan og neðan
á. Snældusnúður þessi er fullkomlega sambærilegur við marga aðra frá fornöld
og miðöldum.3 Allir klébergsmunir benda til tiltölulega forns tíma, þó ekki sé
unnt að tímasetja notkun þeirra nákvæmlega.4
P57. Brot úr klébergi (49. mynd), líklega upprunalega úr grýtu, nú í tvennu lagi, sótugt
og aðeins kúpt á annarri hliðinni, en hreint og aðeins íhvolft á hinni. Bæði brotin
saman eru nokkurn veginn sporöskjulaga, 6,6 sm á annan veg, en 4,5 sm á hinn.
Þykktin er 1,9 sm. Gat er á miðjum hlutnum, 1,5 x 1,3 sm í þvermál, og er
brotið út úr því.
1. Kristján Eldjárn, 1949-50, bls. 54.
2. Sjá E. Schia (ritstj.), 1979, Fig. 1, bls. 10 Staðsetning snúðsins er ekki nákvæmlega
gefin, en uppgröftur sá, sem hann fannst í, er tímasettur á milli 12. og 14.aldar.
3. Um snældusnúða sjá t.d. Kristján Eldjárn, 1956, bls. 341.
4. Sjá t.d. Kristján Eldjárn, 1949-50.