Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1889, Page 31

31
mannvinur, fastrjeð að leggja allt 1 sölurnar, til þess að
liðsinna rjettrændum lítilmögnum.
Daginn eptir að ping petta var haldið, var papp-
írssmiðja ein boðin til sölu. fangað til hefði hún eigi
svarað kostnaði, og varð nú að reisa hans að nýju frá
grunni, ef hún átti að verða að nokkru iiði. Werner
keypti smiðjuna og ljet með miklum kostnaði endurreisa
hana. í maí 1851 var fyrst tekið til starfa. Fyrir-
tækið gekk vonum betur og verksmiðjan gaf svo mikið
af sjer, að á stuttum tíma var hægt að greiða bygging-
arkostnaðinn, og nú gat Werner farið að koma fram
liugsjón sinni. Öllu pví, sem verksmiðjan gaf af sjer
eptir pað, var varið handa purfamönuum, einkum handa
fátækum verkmannafjölskyldum, til uppfósturs munað-
arlausum börnum eða spilltum, og til hjúkrunar sjúkl-
ingum og lemstruðum mönnum.
|>egar iðnreksturinn er byggður á slíkum grund-
vallarreglum, hafa verkmennirnir eigi ástæðu til að
kvarta yíir að hrúgað sje saman arðlausum höfuðstól.
Hver athugull verkmaður sjer pað ijóslega, að hann að
vissu leyti verður hluttakandi í gróðanum af vinnu hans,
með pví honum er varið til að bæta liag og siðferði
manna. Starf hans með töng, skrúfstykki, sög og hefli
eða við steðjann fær við pað siðferðislega pýðing, og lilýt-
ur að hafa hvetjandi áhrif á hann og auka andlegan
proska lians.
Werner preyttist aldrei á að halda uppörfandi ræð-
ur fyrir verkmönnunum og hvetja pá til mannkærleika,
og varð pað honum liið mesta hryggðarefni, pegar pær
höfðu eigi tilætlaðan árangur.
Jaegar frá uppliafi liefur liann leitazt við að fá pá
menn fyrir verkstjóra í verksmiðjum sínum, sem að
öllu leyti fjellust á skoðanir hans. Honum tókst að fá
duglega menn, er eigi heimtuðu annað kaup en með-