Tímarit Máls og menningar - 01.12.1972, Page 137

Gerpla
skifti eru orðin í landi, Ólafur konúngur Haraldsson frá ríki feldur og
flýður í Austurveg fyrir óvinum sínum, en vinir hans flestir honum mót-
snúnir“. Hafði hann hafizt upp í Noregi að fornum hætti víkinga með brenn-
um og morðvígum, og þegar höfðingjar og smákonungar gerðu samblástur
móti honum, eins og á Hringisakri, kom hann að þeim óvörum, gerði nokkra
landræka en lét aðra uppfesta og meiða. „Þar blindaði Ólafur Haraldsson
Hrærek konúng af Heiðmörk, sem frægt er af íslenskum bókum, en togaði
út túngu í munni Guðröði Dalakonúngi og klipti sundur uppi við ræturnar‘“.
Loks þröngva bændur honum svo mjög að hann verður eftir sjö ár „að flýja
með hyski sínu skemstu leið á brott úr Noregi, austur yfir fjöll“. Og þegar
Þormóður skáld fór í skytningsstofu í Niðarósi að mæra orðstír Ólafs kon-
úngs Haraldssonar og garpa hans og telja þá sína venslamenn mesta, „en
sá nákomnastur sem þeirra var hjartaprúðastur“, þá svöruðu býarmenn: „f
flokki Ólafs digra Haraldssonar vóru eigi utan ragmenni og mútumenn; og
hefur sá hest hér í Þrændalögum, er eigi ber sér í munn nafn brennuvarga
og þjófa“. Næsta áfall er að heyra af vörum Sighvats skálds Þórðarsonar,
er verið hafði þessa konúngs „stallari og málvinur eigi skemur en tuttugu
misseri“ að hann reki eigi „minni til þess að hafa nokkurt sinn heyrt kon-
únginn víkja orði“ að Þorgeiri Hávarssyni, en sú saga uppi, „að þá er hetj-
an leiddist konúngi sendi hann hana til íslands forsendíng, að drepa ís-
Iendínga“. Þykir Þormóði sem „væra eg betur lífi minnur í örmum nokkurrar
vondrar ástkonu, ellegar trölla, en að eg hljóta að hlýða án vopni eða verju
á slíkt illmæli“.
Og enn hefur Ólafur safnað liði og er kominn að vinna aftur Noreg.
Áður hafði Grímkell biskup er mest studdi trúboð hans leitað til Rómar
á fund páfans að tala máli Ólafs konungs, bað líta á afrek hans að kristna
Noreg, en sjálfur megi hann „vera jafngöfugur brimabiskupum að fara með
umboði í Noregi“. Páfi segir svo: „Ólafur þessi var einn í flokki sjórauf-
ara úr Skandínavíu, er útlendir konúngar keyptu á leigu að berjast fyrir sér.
Hann er í flokki er rúðumenn keyptu til að brenna Hjartrósarkirkju. Síðan
brendi hann í Noregi leingi, en er nú flýður í skattlönd miklagarðsmanna
og patríarkans óvinar vors að samneyta villumönnum. Er hann að guðs
lögum af framferð sinni bannsettur maður“. En Grímkeli tekst að mýkja
páfa með fégjöfum í gulli og silfri. Af Þormóði er að segja, að í Noregi
bíða hans sízt minni hrakfarir en Þorgeirs með Rúðumönnum. íslenzkir
menn í Niðarósi fengu til „bóndakonu aldurhnigna, lækni góðan, að græða
manninn, og er hann þar rekkjumaður í bóndahúsi það sem lifði sumars . . .
279