Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Blaðsíða 67

tónskáld, svo sem Morton Feldman, Stockhausen, Nono, John Cage og
Penderecki. Ég er að uppgötva þennan heim núna. Það er eins og að finna
falinn fjársjóð.
Að hve miklu leyti er tónlistin þín skrifuð og að hve miklu leyti impróvíseruð?
Músík Tims Bernes er 80% skrifuð en oft spinnur eitt hljóðfæri yfir skrifað
efhi annarra. Það er mun minna skrifað hjá mér. Þetta eru oft inngangur,
millikafli og endir með miklum spuna á milli. Ég skrifa fyrir ákveðna
hljóðfæraleikara. Þeir gera oftast miklu meira úr mínu efni en ég ímyndaði
mér í upphafi, blása alveg nýju lífi í það. Og ég ákveð hver væri góður sólóisti
í þessum kafla osfrv. Æfingarnar hjá okkur eru oftast tómar impróvíseringar.
En þegar nálgast tónleika fer maður að skrifa til að binda efnið saman. Og
þetta er oft dálítið snúin nótnaskrift því að það er mikið um taktbreytingar
þó að tónlistin hljómi alls ekki flókin. Anthony Braxton sagði að á fyrstu
sólótónleikunum sem hann hélt—en þá tíðkuðust alls ekki einleikstónleikar
í jazzi—hafi hann áttað sig á því þegar hann var búinn að blása á fullu drjúga
stund og gefa sig allan í það að heilmikið af því sem hann hafi verið að spila
hafi verið tóm vitleysa. Flann fór þá að semja músík með nýju merkjakerfi
þar sem er aðeins lauslega ýjað að því að fara í einhverja átt án þess þó að
binda hendur hljóðfæraleikarans. Það er auðveldara að hlusta á það sem er
á einhvern hátt strúktúrerað. Maður vill hafa eitthvað sem þjappar þessu
saman og dregur fram það besta í því sem hefur verið impróvíserað. Mér
finnst áhugavert að semja músík þar sem skilin verða óljós milli hins skrifaða
og hins impróvíseraða.
Nú hefur þú kynnst vel nýjum straumum í leitandi tónlist í New York síðustu
árin. Er eitthvað sem einkennir 10. áratuginn sérstaklega í slíkri músík miðað
við áratugina á undan?
Eólk er orðið óhræddara við að vinna úr þeim hljóðheimi sem það ólst upp
við. Nánast öll leitandi tónlist hefur fram að þessu byggst á jazzi — mönnum
eins og John Coltrane, Ornette Coleman og Albert Ayler. Núna er hins vegar
komin fram kynslóð sem hefur alist upp við rokk, 20. aldar tónlist í klassíska
geiranum og heimstónlist. Það er einkennandi fyrir þennan áratug að það
er ótrúlega mikið af tónlistarefni og upplýsingum um tónlist sem fólk kemst
í. Ef maður býr á réttum stöðum getur maður komist í hvaða tónlist sem er
hvenær sólarhringsins sem er. Þetta breytir mildu fyrir leitandi fólk í tónlist.
Það er í þess eðli að viða að sér tónlist. Fólk er mikJu óhræddara við að láta
alla þessa tónlist verða að einhverju nýju. Effir mestu fusion-bylgjuna var
TMM 1996:2
65