Tímarit Máls og menningar - 01.06.1996, Page 97

sem er býsna lúmskt, því auðvitað fullyrða fjölmiðlarnir að þeir greini
annarsvegar aðeins frá staðreyndum, en verði hinsvegar að laga sig að smekk
og áhuga fólksins. En það er þetta með smekkinn, einhver hlýtur að móta
hann, ekkert síður en staðreyndirnar. Ef ekki fjölmiðlarnir, hver þá? Valdið
er ótvírætt, en ábyrgðin? Tja, það er nú það. Ætli fólkið beri hana ekki bara
sjálft með því sem það kaupir og horfir á? En hvernig í ósköpunum á maður
að geta greint á milli sannleika og lygi, milli þess sem skiptir mann máli og
þess sem kemur manni ekki rassgat við í öllu því flóði af myndum og
upplýsingum sem yfir mann steypist? Já, er ekki sá veruleiki sem maður fær
miðlað oft á tíðum áhugaverðari, gott ef ekki raunverulegri en sá veruleiki
sem maður lifir í? Mér er alltént minnisstætt þegar múrinn féll fyrir sex árum
og ég var staddur hér í Berlín, þangað sem sjónvarpsaugu heimsins beindust
í beinni útsendingu, að oft kaus ég fremur að sitja framan við sjónvarpið til
að upplifa það sem var að gerast í kringum mig, en að fara sjálfur út í þann
ruglingslega heim sem Berlín var þá dagana, með yfirfullar lestir af fólki með
gráa húð, íklætt snjóþvegnum gallabuxum og með innkaupapoka úr næloni
sem voru svo ljótir að þeir höfðu visst hallærisgildi. Maður hafði stöðugt á
tilfinningunni að maður væri að missa af einhverju, þegar maður hætti sér
út úr húsi, meðan sjónvarpið flokkaði það úr sem var áhugavert, dramatíser-
aði atburðina hæfilega mikið og lét mann reglulega vita að maður væri að
upplifa eitthvað heimssögulegt, úti á götu. Og núna sex árum síðar hefur fall
múrsins leitt af sér ýmislegt sem mann óraði ekki fýrir meðan það var að
gerast, eins og það að sirkustjaldið Tempodrom yrði fellt og flutt annað í
kjölfar endursameiningar þýsku ríkjanna.
M.T.M.
Þegar maður kemur inn í Tempodrom er búið að stúka af rými með háum
veggjum, klæddum hvítum tjöldum, en bakvið þau sér maður glitta í spegla.
Hávær músík, stórt sýningartjald sem varpað er á myndum frá þremur
videomyndvörpum, myndum sem manni finnst maður kannast við úr
fréttum, MTV, af diskótekum, úr gömlum filmum án þess þó að geta staðsett
þær nákvæmlega og öðru hvoru er setningunni „Dansið og verið glöð“
blandað inní myndaflóðið. Troðfullt, allir standa eins og á rokkkonsert eða
í diskóteki og reyna að troða sér fremst. Meðfram veggjunum eru stæður af
stórum pappakössum, samtals 160 stendur í leikskránni, snyrtilega raðað
upp. Bið, 10 til 20 mínútna löng. Allt í einu ryðst hópur af fólki inn í
áhorfendaskarann íklætt samfestingum. Þeim fýlgir maður með vídeótöku-
vél, samskonar og fréttastofur um allan heim nota, og því sem gerist í
fólksskaranum er varpað beint uppá sýningartjaldið. Einn af áhorfendunum
TMM 1996:2
95