Skírnir - 01.01.1963, Qupperneq 120

108
Stefán Guðnason
Skírnir
á milli eyja og fjara og einnig í eyjasundum mikinn hluta
innfalls og útfalls.
Mestur hluti Hornafjarðar er grunnsævi með djúpum og
grunnum álum milli eyra, sem koma upp úr eða sjór fellur
af um fjöru. Nokkur hluti hans austast og nyrzt, svonefndur
Skarðsfjörður, er þó alldjúpur og jafndýpri en hinn hlutinn.
1 álunum er harður straumur á aðfallinu um tíma, unz fljóta
tekur yfir eyrar og allt rennur út í eitt.
Um háflæði eru allar eyrar og mörg smásker horfin, kom-
in á kaf, og allt er einn sjór yfir að líta með fjölda grösugra
eyja á víð og dreif um fjörðinn með fullum sundum á milli,
sem ókunnugum mundi sýnast hverju fari fær, en eru raun-
ar fæst geng nema smáfleytum, og sum jafnvel ekki nema
þegar stórstreymt er.
Þegar aftur fer að falla út, koma smám saman upp eyrar
og grynningar, vatnið dregst saman í rennur og ála með
harðnandi straumi, leirur og sandar koma upp í víkum og
vogum, og um háfjöru er drjúgur hluti fjarðarbotnsins þurrt
land að kalla.
Lúra.
Lúruveiðar í Hornafirði voru nokkuð sérstæður bjargræðis-
vegur hér á landi. Hagnýting lúrunnar þar til manneldis var
líka með nokkuð sérstökum hætti. Vera má, að þessi fiskur
hafi verið veiddur með sama eða svipuðum hætti hér á landi
utan Austur-Skaftafellssýslu og aflinn verið hirtur og mat-
reiddur á svipaðan hátt víðar en í Hornafirði og nærsveitum
hans, þó að ég hafi ekki orðið þess var í raun né frásögnum.
Sveinn Pálsson getur þess í Ferðahókinni, að lúra hafi ver-
ið veidd á Innnesjum við Faxaflóa í lagnet, og um lúruveiðar
í Hornafirði og í Lóni getur hann, en segir ekkert nánar frá
veiðiskap né nýtingu.1)
Eggert og Bjarni geta þess í Ferðabók sinni, að koli sé veidd-
ur og hans neytt á Snæfellsnesi og á Djúpavogi.2) Taka þeir
!) Sveinn Pálsson, Ferðabók. Dagbækur og ritgerðir 1791—1797
(Reykiavík 1945), 79, 291 og 361.
2) Ferðabók Eggerts Ölafssonar og Bjarna Pálsonar um ferðir þeirra